اثرکم‌آبیاری بر اجزای عملکرد و بهره‌وری مصرف آب لوبیا چیتی با استفاده از آبیاری قطره‌ای نواری در شرایط اقلیمی خرم‌آباد

Abstract

بررسی واکنش گیاهان زراعی به کم‌آبی، با هدف افزایش بهره ‎وری مصرف آب، به‌عنوان بخشی از راه‌حل سازگاری با کم‌آبی در کشور اهمیت بسیار دارد. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری مصرف آب لوبیا چیتی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه لرستان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح آبیاری برای گیاه لوبیا چیتی به روش آبیاری قطره‌ای نواری (تِیپ) و یک روش آبیاری سطحی بود. سطوح تأمین آب در آبیاری تیپ شامل؛ 120 درصد نیاز آبی ، 100 درصد نیاز آبی (شاهد، ،T100 )، دو سطح کم‌آبیاری (80 و 60 درصد نیاز آبی، T80 و T60) بودند. علاوه بر آن برای مقایسه عملکرد و بهره‌وری محصول در روش‌های آبیاری تیپ و سطحی، یک تیمار براساس تأمین 100 درصد نیاز آبی به روش آبیاری جویی و پشته‌ای اجرا شد (S100). بیش‌ترین و کم‌ترین عملکرد تولید دانه در تیمارهای S100 (kg/ha 3053) و T80 (kg/ha 7/821) مشاهده شد، البته گیاه در تیمار T60 موفق به تشکیل دانه نشد. عملکرد دانه در سطح آبیاری 100 درصد، در آبیاری سطحی نسبت به آبیاری تیپ، 18 درصد بیشتر بود. در صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه نیز بیش‌ترین عملکردها در تیمار آبیاری سطحی حاصل و کم‌آبیاری موجب کاهش مقادیر صفات شد. بیش‌ترین بهره‌وری آب به‌ازای عملکرد دانه kg/m3 59/0 و به‌ازای عملکرد بیولوژیک kg/m3 28/1 برآورد شد که در تیمار T100 به‌دست آمد.

Keywords

• آبیاری تیپ
• بهره‌وری آب
• عملکرد دانه
• کم‌آبیاری