Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2018)
İSRÂİLİYYÂT TÜRÜ HABERLERİN BİLGİ AÇISINDAN DEĞERİ Tâlût ve Câlût Kıssası Örneği [209-247]
Abstract
Tefsir ilmi bir yönüyle nakil/rivayet demektir. İsrâiliyyât türü haberler rivayet merkezli olduğundan, ayetlerin tefsirinde sahih/doğru olanını seçmek önem arz etmektedir. Aynı zamanda bu tür rivâyetlerin delalet ettiği anlamların Kur’ân ve sünnete ters düşmemesi de gerekli bir durumdur. Bu çalışmada öncelikle ana hatlarıyla İsrâiliyyât kavramının anlam çerçevesi çizilmektedir. Bu bağlamda yakın kavramlar üzerinde durulup İsrâiliyyât türü haberlerin menşei ve İslâm kaynaklarına girişi hakkında bilgi verilmektedir. Daha sonra bu tür haberlerin bilgi değeri ifade etmesi, İslâmî ilimlerde bilginin kaynakları, haber/tarihî bilgi ve rivayet ile ilim bağlantısı üzerinde durulmaktadır. Yine İsrâiliyyâtın bilgi ifade etmesi sorunu bağlamında, İsrâiliyyât-mitoloji ilişkisi ve haber türü bilgilerin olgusal gerçekliği ortaya konmaktadır. Son olarak ise Kur’ân’da Tâlût ve Câlût kıssası örnekliğinde tefsirlerde zikredilen İsrâiliyyâta dayalı rivâyetler tahlil edilmektedir. Sonuç olarak belirtecek olursak İsrâiliyyât türü rivâyetler, rivâyetle elde edilen habere dayalı bilgiler olduğundan, bunlarda aranması gereken iki önemli şarttan birisi, sahih olması; diğeri ise dine ve itikada ters düşecek tahrif özelliği taşımamasıdır. Bu kriterler sonrasında İsrâiliyyât türü haberler, dinî ilimler ve özellikle tefsir sahasında bilgi değeri taşıyabilecektir. Aksi takdirde bunlar, asılsız bilgi/mevzu hükmünde olacaktır
