Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Jun 2015)
TRAKYA HAVZASINDA, DANİŞMEN FORMASYONU İÇİNDEKİ LİNYİT KATMANLARININ POTANSİYELİNİ KONTROL EDEN JEOLOJİK FAKTÖRLER
Abstract
Trakya Havzası’nın linyit potansiyeli havza genelinde yer altı verileri kullanılarak TKİ Kurumu için incelenmiştir. Bu kapsamda TPAO, MTA ve TKİ kuruluşlarının izniyle sağlanan çok sayıda kuyu verisi kullanılmıştır. Havzanın tümü için Oligosen-Miyosen-Pliyosen yaşlı birimlerin kalınlık ve yapı haritaları yapılmıştır. Amaç Danişmen Formasyonu (Oligosen-Erken Miyosen) içinde yer alan linyit seviyelerinin ekonomik değerlendirmesini yapmaktır. Bu nedenle altan üste doğru Osmancık Formasyonu (Oligosen) üst yapı haritası, Danişmen Formasyonu kalınlık haritası, aynı formasyonun üst sınırını oluş- turan diskordans düzleminin paleotopografya haritası, Ergene ve Kırcasalih (Geç Miyosen-Pliyosen) formasyonlarının toplam kalınlık haritası hazırlanmıştır. Ayrıca çalışmanın ana hedefi olan ve genellikle Danişmen Formasyonu’nun orta kesiminde yer alan linyit seviyelerinin toplam kalınlık haritası yapılmıştır. Havzada Danişmen Formasyonu linyit seviyelerinin yanal değişimlerini ortaya çıkarmak için korelasyonlar hazırlanmıştır. Danişmen Formasyonu içindeki linyit katmanlarına ulaşmak için ilk bilinmesi gereken en üsteki Ergene ve Kırcasalih formasyonlarının kalınlığıdır. Bu birimlerin ve Danişmen Formasyonu’nun kalınlık dağılımını kontrol eden faktör Orta Miyosen sırasında etkin olan Trakya Fay Sistemi’dir (Perinçek, 1991). Trakya Fay Sistemi’nin fay zonları üzerinde ve dolayında oluşan yükselimler üzerinde Danişmen Formasyonu aşınmıştır. Orta Miyosen döneminde meydana gelen söz konusu aşınmanın miktarı değişkendir. Bazı alanlarda Danişmen Formasyonu tümüyle aşındırılmıştır. Bu alanlarda Ergene Formasyonu doğrudan Osmancık Formasyonu üzerine oturur. Danişmen Formasyonu’nun tamamen veya kısmen aşındığı alanlarda, linyit katmanları da yok olmuştur. Trakya Fay Sistemi’nin etkisiyle oluşan yükselim alanları aşınmaya rağmen yüksekliklerini korumuşlardır. Söz konusu paleoyükselim alanlarında Ergene Formasyonu havza çukurluklarına göre daha ince çökelmiştir. Bu proje sonunda linyit katmanlarının toplam kalınlığının fazla olduğu yerler belirlenmiştir. Ayrıca Danişmen Formasyonu içindeki linyit düzeyleri üzerinde yer alan istifin ince olduğu kesimler saptanmıştır. Söz konusu tespitler yapıldıktan sonra yeni ruhsat alanları saptanmıştır. Trakya Havzasında linyit potansiyeli ve dağılımına yönelik çalışmaların sürdürülmesi ve ileriki yıllarda Danişmen Formasyonu’nun fasiyes haritalarını hazırlanması önerilmektedir.
Keywords
