Pedagogia i pedagogika jezuicka – w poszukiwaniu inspiracji dla współczesnego wychowania

Abstract

Czytelnikowi należy się na początku kilka wyjaśnień związanych z użyciem w tytule określonych terminów. Niektóre z nich zyskały bowiem wiele znaczeń i mogą być odczytane wbrew przyjętym intencjom. Słowo pedagogia będzie tu oznaczało – zgodnie z tym, co sugerowali starożytni Grecy – dzieło wychowywania, czynności wychowawcze 1. Podążając za myśleniem starożytnych przyjęto, iż pokrewny pedagogii termin pedagogika określa refl eksję o wychowaniu i będącą jej wynikiem wiedzę na jego temat 2. Jest to bardzo szerokie ujęcie pedagogiki. Dlatego dodajmy od razu, iż kryje ono w sobie szereg odmian wiedzy o wychowaniu: wiedzę potoczną, wiedzę osobistą, różne ideologie, myśl literacką, naukę (w tym refl eksję fi lozofi czną), wiedzę technologiczną, sztukę pedagogiczną. Pomiędzy pedagogią a pedagogiką dochodzi do złożonych relacji, właściwych dla związków pomiędzy myślą i działaniem ludzkim.