Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları (Jun 2018)
İstanbul İşgal Edilince: 1915-1916 Müttefik Planları ve Mondros Mütarekesi Sonrasında Değişim
Abstract
Bu çalışmada 1915 yılında Çanakkale Boğazı’na yönelik Müttefik donanmasının başlattığı saldırıyla eşzamanlı başlayan ve İstanbul’un ele geçirilmesinin ardın- dan kurulması planlanan, İstanbul’un yönetimine dair tasarılar ve tartışmalar ele alınmaktadır. Bu tasarıların detaylarından hareketle, Mondros Mütarekesi sonra- sında gerçekleşen Müttefik işgalinin 1915 yılındaki tasarılardan ne gibi farklar taşıdığına değinilmektedir. Tüm bu tartışmalar ışığında İstanbul’da oluşturulan sistemin, savaş sonrası kazananların işgal ettiği bölgelere kıyasla oldukça özgün bir konumda olduğu iddia edilmektedir. Çalışmanın kaynaklarını İngiliz Milli Ar- şivi belgeleri, Hindistan Genel Valisi Lord Hardinge evrakından belgeler, dönem basını ve telif tetkik eserler oluşturmaktadır. Çalışma temel anlamda iki süreci iş- leyecektir. Bunlardan ilki 1915-1916 yıllarındaki taslak işgal planları tartışmaları iken, ikinci kısımda Mondros Mütarekesi hükümlerine aykırı olarak mütareke son- rasında gerçekleşen fiili işgalin ardından kurulan işgal yönetimi süreci olacaktır. Bunun ardından ise sonuç ve değerlendirmeye yer verilecektir.
