مطالعه ارتباط بین سنجه های هم نویسندگی و فراوانی مشارکت اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در مقالات مجلات علمی فارسی

Abstract

هدف: همکاری در نوشتن متون علمی یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر میزان تولید علم است. با این پیش‌فرض، هدف پژوهش حاضر مطالعة ارتباط بین سنجه‌های هم‌نویسندگی و فراوانی مشارکت اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران در نوشتن مقاله برای مجلات علمی فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر نحوة گردآوری داده، تحلیل اسنادی است. برای مطالعة هم‌نویسندگی، از سنجه‌های تحلیل شبکه اجتماعی بهره گرفته شده است. در آبان 1392، با جستجوی نام 192 عضو هیئت علمی علم اطلاعات و دانش‌شناسی در مطالب مجلات علمی مصوب در بانک اطلاعات نشریات کشور (مگ ایران)، 1469 مقالة متمایز بازیابی شد. نویسندگان آنها با امکانات موجود در مجموعه مایکروسافت آفیس استخراج و با استفاده از امکانات نرم‌افزار راور ماتریس، یکدست‌سازی شدند. همچنین، از طریق راور ماتریس، ماتریس هم‌رخدادی و فراوانی مقالات هر نویسنده استخراج گردید. سنجه‌های مرکزیت از طریق یوسی آی نت اندازه‌گیری و نقشة مربوط به نرم‌افزار با نت دراو ترسم شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد رابطه‌ای لگاریتمی بین فراوانی مشارکت یک نویسنده و رتبه او در شبکه هم‌نویسندگی اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران وجود دارد. یافته‌ها همچنین نشان داد بین تراکم شبکه خصوصی هر نویسنده در شبکه اعضای هیئت علمی رشتة علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران با فراوانی مشارکت وی در تولید مقاله، یک رابطة توانی منفی وجود دارد؛ به این معنا که با بالارفتن فراوانی مقاالات هر فرد، تراکم شبکة خصوصی وی کاهش می‌یابد. یافته‌ها همچنین نشان داد بین مرکزیت رتبة هر فرد در شبکة نویسندگان و فراوانی مقالات وی، یک رابطة خطی وجود دارد، به گونه‌ای که با افزوده شدن یک فرد به شبکة خصوصی وی، 9/0 مقاله به آثار او افزوده می‌شود. نتیجه‌گیری: هر فرد که شبکه خصوصی‌اش بزرگتر، انسجام شبکه او کمتر و با نویسندگان دارای مرکزیت رتبه‌ای پایین‌تری هم نویسنده شده است، مقالة بیشتری دارد.