رهیافت مشارکت چندبخشی؛ الگویی مبتنی بر ایمان برای توسعۀ زیرساخت‌های حوزۀ سلامت در جوامع اسلامی

Abstract

سابقه و هدف: امروزه راهبرد مشارکت‌های دولتی-خصوصی برای تأمین خدمات و زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی پذیرفته شده است و سیاست‌گذاران بخش عمومی از الگو‌های متنوع آن بهره می‌برند. با توجه به تجربۀ کامیابی‌ها و ناکامی‌های کشورها و نیازهای روز‌افزون حوزۀ بهداشت و درمان، این سؤال پیش می‌‌آید که چگونه این نوع مشارکت‌ها به‌عنوان راهبردهای توسعۀ سلامت و آن هم در کشورهای در‌‌حال‌‌توسعۀ اسلامی می‌تواند جذابیت و کارآمدی لازم را داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی توسعۀ مشارکت‌ها با رویکرد دین‌محور، با بازبینی الگوی مشارکت چندبخشی بود. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که علاوه‌بر مطالعۀ آیات و روایات اسلامی و اسناد معتبر داخلی در حوزۀ موقوفات بیمارستانی؛ کلیدواژه‌های مورد نظر با عملگرهای منطقی در پایگاه‌های علمی معتبر بین‌المللی جست‌وجو و درنهایت بیشتر از 40 مقالۀ اصیل و مروری مرتبط‌تر با بحث، انتخاب، تحلیل‌خوانی و تفسیر شد. مؤلفان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: این مقاله ضمن مرور مبانی نظری موضوع و بررسی روند توسعۀ مشارکت‌های دولتی-خصوصی؛ بر استفاده از ظرفیت‌های بخش سوم تأکید می‌کند و با باز‌بینی وقف و امور خیریه در چهارچوب مشارکت‌های چند‌بخشی به‌دنبال توسعۀ بهداشت و درمان در جامعه با همۀ ظرفیت‌های موجود است. در الگوی ارائه‌شده؛ در سه مرحلۀ پذیرش، به‌کارگیری و ارزیابی عملکرد مشارکت‌ها، عناصر مربوط یعنی عوامل انگیزشی، عوامل موفقیت و دستاوردهای مشارکت و ابعاد و مؤلفه‌های متناظر شناسایی شد. نتیجه‌گیری: الگوی مشارکت دولتی-خصوصی-مردمی که در نظریه‌های نوین مدیریت دولتی و همچنین باورها و ارزش‌های اسلامی و ایرانی ریشه دارد می‌تواند رهیافتی برای ناکامی‌های موجود در توسعۀ زیرساخت‌های عمومی جامعه و کاستی‌های بخش بهداشت و درمان کشور گردد که البته راه‌های دستیابی به این هدف وابسته به اعتمادسازی و متعادل‌سازی منافع طرف‌های مشارکت است.

Keywords

• الگوی مبتنی بر ایمان؛ بخش سوم؛ توسعۀ زیرساخت؛ حوزۀ بهداشت و درمان؛ خیران و واقفان؛ سیاست‌گذاری؛ فرهنگ اسلامی؛ مشارکت دولتی-خصوصی