İşletme Bilimi Dergisi (Apr 2020)
RİSK SERMAYESİ VE MELEK SERMAYE FİNANSMAN YÖNTEMİNİN GİRİŞİMCİLİĞİN FİNANSMANI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Abstract
Amaç: Girişimciler yaratıcı fikirlerini ve projelerini hayata geçirebilmek için öncelikle gerekli olan sermayeyi oluşturma yoluna gitmektedirler. Ancak sermaye oluşturmak, kurulma evresindeki girişimler için zorlayıcı olabilmektedir. Bu noktada, risk sermayesi ve melek sermaye gibi alternatif finansman yöntemleri öne çıkmaktadır. Risk sermayesine kıyasla melek finansman yöntemi, ülkemizde 2013 yılından bugüne kadar Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından desteklenen yeni bir yöntemdir. Bu iki yöntem içerik olarak birbirine çok yakındır ve sıklıkla karıştırılmaktadır. Ancak bu finansman yöntemleri arasındaki benzerliklerin yanı sıra bazı ayrımlar da vardır. Çalışmanın amacı, bu finansman yöntemlerini kavram, hukuki altyapı, türler, taraflar, işleyiş, ulaşabilme imkanı, Dünya ve Türkiye’deki durumları bakımından incelemek, farklarını ve benzerliklerini ortaya koymak ve yöntemlerin gelişmesi, uygulanabilirliği adına önerilerde bulunmaktır. Yöntem: Bu çalışmada yöntem olarak ikincil verilerden, yönetmeliklerden ve ilgili literatürden faydalanılmıştır. Ayrıca bu finansman yöntemlerinden yararlanabilen, dünya çapında başarılı olmuş girişimci ve işletme örneklerine yer verilmiştir. Bulgular: İki yöntem, yatırımlarda kullanılan fonun büyüklüğü ve kaynağı, yatırım sonrası üstlenilen roller, yatırım araçları, yatırım yapılan aşama gibi konularda farklılıklar göstermektedir. Kısaca belirtilirse; risk sermayesi yönteminde özellikle teknoloji tabanlı yatırımların desteklenmesi, sermayedarın kendisine sağlanan fonlarla yatırım yapması ve daha az risk alarak beklentilerinin yüksek olması, yatırım aşamasının çekirdek, erken ve çoğunlukla ileri evre olması söz konusuyken, melek finansmanda daha çok sağlık, medikal hizmetleri, yazılım, biyo-teknoloji gibi her türlü yatırım desteklenmekte, yatırımcı kendi parasıyla yatırım yapmakta ve daha fazla risk alarak beklentilerini düşük tutmakta, yatırım aşaması ise çekirdek ve erken evre olmaktadır. Sonuç: Risk sermayesi yöntemi, köklü geçmişi dolayısıyla melek finansmana göre daha çok tanınmaktadır. Dolayısıyla, girişimciler yöntemler hakkında bilgilendirilmeli, mevcut ve potansiyel yatırımcılarla bir araya getirilmelidir. Bununla birlikte, melek yatırımcılara kıyasla risk sermayedarlarına ilişkin ülkemizde bazı vergi avantajları ve yasal düzenlemeler yapılmaktadır. Melek yatırımcıların da desteklenmesi amacıyla teşviklerin yapılması ve gerekli ortamın hazırlanması konusunda kamu kurumlarına görevler düşmektedir.
