جغرافیا و مخاطرات محیطی (May 2021)

تحلیل و بررسی عوامل مؤثر بر توانمندی روان‌شناختی زعفران کاران روستایی با توجه به راهبردهای مدیریت ریسک محور تولید (مطالعه موردی: دهستان رشتخوار)

  • ابوذر پایدار,
  • علی ایزدی

DOI
https://doi.org/10.22067/geoeh.2021.69085.1025
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 1
pp. 183 – 207

Abstract

Read online

زعفران به‌عنوان گران­بهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان ازجمله گیاهانی است که با توجه به سازگاری در برابر خشکی، نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه‌خشک ازجمله دهستان رشتخوار دارد. بر این اساس، با توجه به اینکه، بلاهای طبیعی زندگی انسان­ها به‌ویژه روستانشینان را از نظر اقتصادی، اجتماعی تهدید کرده و گاه زندگی آنان را دچار اختلال کرده است. لذا هدف تحقیق حاضر، تحلیل و بررسی عوامل مؤثر بر توانمندی روان‌شناختی زعفران­کاران روستایی با توجه به راهبردهای مدیریت ریسک محور تولید دردهستان رشتخوار است. این پژوهش به روش توصیفی‌– تحلیلی انجام گردیده است. در این راستا، عوامل مؤثر بر توانمندی روان‌شناختی در 355 خانوار زعفران‌کار ساکن در 13 روستای بالای 100 خانوار این دهستان موردبررسی قرار گرفت. ابزار جمع‌آوری اطلاعات میدانی در این مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی ظاهری و محتوایی آن با کسب نظرات متخصصان، کارشناسان و اساتید و پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری به دست آمد. پایایی آن، با استفاده از آزمون مقدماتی و از طریق 30 پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت که برابر با 86/0 است. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها نیز از ماتریس ذی­نفعان در مدل تلفیقی asm، نرم‌افزار SPSS و برای تحلیل فضایی از نرم‌افزارهای و Topsis- Fazi استفاده گردید. یافته­های تحقیق حاکی از آن است بین عوامل مؤثر بر توانمندی روان‌شناختی زعفران کاران روستایی و مدیریت ریسک محور تولید رابطه معناداری وجود دارد و همچنین یافته‌های تحقیق نشان می­دهد که در بین عوامل تأثیرگذار بر توانمندی روان‌شناختی، عامل داشتن توانایی و تصمیم­گیری در راهبردهای مدیریت ریسک محور تولید توسط کشاورزان زعفران کار از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ بنابراین، نتایج نشان می­دهد که بهتر است برگزاری کلاس­های آموزشی جهت توانمندی به‌منظور به‌کارگیری بهتر مدیریت ریسک در بین کشاورزان زعفران کار دور از ذهن مسئولین و کارگزاران دولتی نباشد.

Keywords