روش شناسی علوم انسانی (Mar 2023)
توصیف ژرف سهبعدی؛ واکاوی عناصر بنیادین پژوهش در آثار مرتضی فرهادی
Abstract
سالها ممارست و مواجهات مبتکرانه با میدان سبب یافتن رویکرد پژوهشی خاص و روش‌شناسی ویژهای شده که مرتضی فرهادی را به پسزدن لایههای صوری پدیدهها و دستیابی به واقعیت اجتماعی مجهز کرده است. این رویکردها و روشها به دلیل آنکه از بطن جامعه ایران برآمدهاند، احتمالاً توان بالاتری برای عبور از دشواریهای شناختشناسی یا رهزنان حقیقت در این میدان دارند؛ بنابراین تصریح انتظام فنون یادشده در آثار فرهادی که مسئله پژوهش حاضر را تشکیل میدهد، میتواند به شناخت بهتر پژوهشگران از جامعه ایران کمک کند. هدف اصلی پژوهش حاضر، کوشش برای استخراج عناصر بنیادین پژوهش بهویژه روش‌شناسی بومی در آثار مرتضی فرهادی و ارائه تصویری مصرح از آن است. روش پژوهش پیش‌رو کیفی و معطوف به آثار مرتضی فرهادی است. براساس یافتههای پژوهش، فرهادی ضمن بهرهگیری از واقع‌گرایی استعلائی از روش‌شناسی خاصی بهره میبرد که بهاختصار «توصیف ژرف سهبعدی» نامیده می‌شود. فرهادی در این روش، هم به ژرفای اجزای یک پدیده، هم به پویایی تاریخی آن و هم به گستره جغرافیایی پدیده مورد مطالعه توجه دارد؛ بدینترتیب روش وی، ترکیبی از روشهای موردی، تاریخی و تعمیمپذیر می‌باشد که بهخوبی همبسته و از انسجام درونی برخوردار است
Keywords
