علوم و مهندسی آبیاری (Aug 2024)

تأثیر تغییر اقلیم بر نیاز آبی محصول برنج در آبخیز تجن

  • فائزه جعفری,
  • حمیدرضا مرادی,
  • علی باقری

DOI
https://doi.org/10.22055/jise.2023.42970.2057
Journal volume & issue
Vol. 47, no. 2
pp. 69 – 86

Abstract

Read online

تغییر اقلیم به­واسطه اثر­گذاری بر نیاز آبی محصولات زراعی، مدیریت منابع آبی را به­شدت با چالش مواجه کرده است. در این پژوهش به شبیه­سازی اثر تغییر اقلیم بر نیاز آبی محصول برنج در محدوده مطالعاتی آبخیز تجن پرداخته و روند تغییرات آن تا سال 2060 مطالعه گردید. برای بررسی تغییر اقلیم از نرم­افزار Lars-WG و خروجی­های مدل HadGEM2 تحت سناریوهای اقلیمی (RCP 2.6) و (RCP 8.5)، استفاده شده است. برای ارزیابی تاثیر تغییر اقلیم در40 سال آتی بر نیاز آبی، با استفاده از نرم­افزار CROPWAT 8.0 میزان تبخیر و تعرق پتانسیل و واقعی و بارندگی مؤثر برای دوره آتی محاسبه شده و نیاز آبی محصول تعیین شد و با نیاز آبی دوره فعلی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان دادند میانگین نیاز آبی برنج در سناریو RCP 2.6 در بازه زمانی 2040-2021 و 2060-2041 به­ترتیب برابر با 27/658 و 46/658 میلی­متر با افزایشی معادل 56/1 و 59/1 درصد نسبت به دوره فعلی و در سناریو RCP 8.5 در بازه زمانی 2040-2021 و 2060-2041 به­ترتیب برابر با 93/672 و 673 میلی­متر معادل با 83/3 و84/3 درصد افزایش، پیش­بینی می­شود. بنابراین نیاز آبی بر اساس هر دو سناریو­های اقلیمی در تمام بازه­های زمانی نسبت به دوره تاریخی که میزان آن 648 میلی­متر است، افزایش داشته است. بنابراین تغییر اقلیم با تأثیر بر میزان تبخیر و تعرق و بارندگی مؤثر ، باعث روند افزایشی نیاز آبی برنج در هر دو سناریوهای اقلیمی در دوره زمانی آتی (2021-2060) می­شود. میزان افزایش نیاز آبی در دوره زمانی آتی دور (2060-2041) در مقایسه با دوره زمانی آتی نزدیک (2040-2021) نسبت به دوره تاریخی، بیشتر است.

Keywords