فصلنامه خانواده پژوهی (May 2023)
همبستگی و تضاد در روابط فرزندان بزرگ‌سال و والدین
Abstract
در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل طبقۀ پنهان و نرم‌افزار Mplus به گونه‌شناسی روابط فرزندان بزرگ‌سال و والدین پرداخته‌ایم. جامعۀ آماری پیمایش، زنان و مردان هجده سال و بالاتر شهر تهران بودند که حداقل یک والد زنده داشتند و با والدین خود هم‌سکنا نبوده‌اند. ابزار به‌کارگرفته‌شده پرسش‌نامه بوده و به‌شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، نمونۀ ۱۰۰۰نفری از 30 حوزۀ شهر تهران انتخاب شده است. نتایج نشان داده: الگوی روابط فرزندان بزرگ‌سال با پدر و مادر تقریباً یکسان بوده و چهار گونه رابطۀ هماهنگ، عاطفی، اجباری، و ناسازگار شناسایی شده که متأثر از شرایط ساختاری بوده‌اند. روابط هماهنگ بیش از ۵۰ درصد و روابط عاطفی بیش از ۳۰ درصد را به خود اختصاص داده‌اند. روابط اجباری در سطح پایین و در مادران بیش از پدران (۵/۵ در برابر ۵/۳) بوده و روابط ناسازگار نیز در سطح پایین و در پدران بیش از مادران بوده است (۶/۸ در برابر ۷/۳). با افزایش فاصلۀ جغرافیایی شانس قرارگرفتن در گونه‌های عاطفی و ناسازگار افزایش یافته است. روابط ناسازگار در افرادی که پدرانشان طلاق گرفته یا بدون همسر بوده‌اند، بیش از دیگر گونه‌ها گزارش شده است. کیفیت رابطۀ با والدین، در گونۀ هماهنگ و عاطفی، بالاتر از گونۀ اجباری و به‌ویژه گونۀ ناسازگار بوده است. به‌طور کلی می‌توان گفت در روابط میان فرزندان بزرگ‌سال و والدین در شهر تهران، همبستگی نسلی غالب بوده و تضاد نسلی شایع نیست.
Keywords
