اثربخشی برنامه آموزشی بر دانش، نگرش، خودمراقبتی و کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دو

Abstract

زمینه و هدف: بیماری قند، شایع‌ترین و مهم‌ترین بیماری ناشی از اختلالات سوخت و ساز بدن است. آموزش‌های بهداشتی و روش‌های اصلاحی و رفتاری مناسب از مؤثرترین و باصرفه‌ترین راه‌های پیشگیری و کنترل دیابت می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش اصلاح رفتار بر دانش، نگرش، خودمراقبتی و کیفیت زندگی سبک زندگی در بیماران دیابتی نوع دو می‌باشد. مواد و روش‌ها: روش پژوهش آزمایشی بوده که با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه شاهد انجام گرفت. از بین افراد دیابتی نوع دو مراجعه‌کننده به مرکز بهداشت بجنورد، 40 نفر متناسب با معیارهای مورد نظر انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) انتساب داده شدند. پرسشنامه‌ای 5 بخشی برای تعیین اطلاعات دموگرافیک و سنجش دانش (ساخته‌ی غضنفری با پایایی 84/0)، نگرش (ساخته‌ی غضنفری با پایایی 81/0)، خودمراقبتی (ساخته‌ی غضنفری با پایایی 91/0) و کیفیت زندگی (SF-20 با پایایی 79/0) در دو مرحله اجرا گردید. روایی پرسشنامه‌ها نیز مورد تأیید متخصصان بوده است. برنامه آموزشی مبتنی بر اصلاح عادت‌ها و روش‌های غذایی در پنج جلسه 30 دقیقه‌ای انجام شد. با استفاده از نرم‌افزار آماری 18 SPSS داده‌ها تحلیل شدند. یافته‌ها: میانگین سن افراد 58/7±17/52 بود. نتایج نشان داد مداخله آموزشی بر دانش افراد مورد مطالعه (083/0=p) اثر معناداری نداشته است. اما در متغیرهای نگرش نسبت به بیماری (001/0=p)، خودمراقبتی (001/0=p) و کیفیت زندگی (001/0=p) مداخله اصلاح رفتار، تأثیر معناداری داشته است. نتیجه‌گیری: بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، با بهره‌گیری از روش‌های اصلاح رفتارهای نامناسب، نگرش خود را نسبت به زندگی و سبک زندگی تغییر می‌دهند. بهتر است این مراقبت‌ها مداوم بوده و روش‌های بالینی و روانشناختی در کنار روش دارویی به کار گرفته شود.

Keywords

• آموزش
• دانش
• نگرش
• خودمراقبتی
• کیفیت زندگی
• دیابت