Wokół Rapallo. Refleksje o stosunkach niemiecko-rosyjskich w latach 1918–1922

Abstract

Przedmiotem artykułu są stosunki pomiędzy Niemcami a Rosją radziecką w latach 1918–1922 – dwoma państwami, które miały poczucie wykluczenia z powojennego porządku międzynarodowego, ustanowionego przez traktat wersalski. W pokonanych Niemczech, po stłumieniu prób rewolucji, następowało ścieranie się różnych wizji polityki zagranicznej, w tym polityki wobec Rosji. Zwycięstwo bolszewików w wojnie domowej i umocnienie ich władzy w Rosji spowodowało, iż w niemieckiej polityce wobec tego państwa górę wziął pragmatyzm i dążenie do zacieśnienia współpracy politycznej, która umożliwiała również realizację interesów gospodarczych Niemiec. Skłonność obu państw do wzmacniania współpracy znalazła swój wyraz także w decyzji o neutralności Niemiec podczas wojny polsko-radzieckiej w 1920 r., przekładającej się w praktyce na działania sprzyjające Rosji. Symbolicznym potwierdzeniem i zarazem początkiem intensyfikacji współpracy radziecko-niemieckiej stał się traktat z Rapallo z kwietnia 1922 r., stanowiący dla obu państw początek wychodzenia z izolacji międzynarodowej i intensywnej współpracy. W artykule posłużono się metodą badania dokumentów oraz literatury, opierając się na opracowaniach w językach polskim, niemieckim, rosyjskim i angielskim.

Keywords

• Niemcy, Rosja radziecka, bolszewicy, traktat wersalski, traktat z Rapallo, okres międzywojenny