Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Sep 2021)
ANTİK ROMA’DA BİR STATÜ GÖSTERGESİ OLARAK EĞİTİM
Abstract
ÖZ: Bu çalışma, antik Roma’da MÖ 3. yüzyıl ile başlayan Yunan etkisindeki dönemde eğitimin bir statü göstergesi olması durumunu ele almaktadır 1 . Çalışmada bu süreci hazırlayan koşullar ve Roma’nın toplumsal yapısının değişimi paralelinde yeni bir sınıflaşmanın meydana gelmesi durumu ve eğitimin bu yeni toplumsal tabakalaşmadaki önemi üzerinde durulmuştur. Antik literatürün temel alındığı araştırmada sosyolojik bir bakış açısı ile değerlendirmeler yapılarak, Roma’nın bahsi geçen dönemde yaşadığı değişim ve eğitimin bu değişimdeki rolü vurgulanmıştır. Yunan kültürünün yoğun etkisi yanında Roma’nın egemenlik iddiasının da eğitim faktörünü ön plana çıkarması, Romalı yeni sınıfın Hellenistik dünyada söz sahibi olma yarışına dönüşmüş ve geçmişten itibaren farklı alanlarda zaten var olan rekabet unsuru bu kez eğitim alanında kendine yer bulmuştur. Elbette bu sürecin başlarında Roma içerisinde yaşanmış olan patricii ve plebes sınıfları arasındaki ayrımının yasalarla eşitlenmiş olması Roma’da yeni bir hiyerarşik yapının oluşmasına sebebiyet vermiştir. Bu anlamda ekonomik gücü olan ve artık politik alanda yer bulabilen aslen plebes sınıfından kişilerin patricii sınıfından kişiler ile birlikte oluşturdukları yeni bir elit sınıftan bahsetmek mümkündür. Bu yeni elit sınıfın oluşması aşamasında Romalıların geri kalanından kendilerini ayırmalarına, sınırlarını çizmede yardımcı olacak statü sembolleri gerekmektedir. Yeni statü grubunun oluşturduğu bu sınırların ilk belirleyicisi ekonomik temelli olsa da, eğitim de bu üst sınıf ailelerin iktidar oyununda rekabeti tetikleyen önemli faktörlerden biri olmuştur. Eğitimin sağladığı avantajlar ile ayrıcalıkların antik dönemdeki bir örneğini izlediğimiz bu süreç, Bourdieu gibi sosyologların eğitimin sadece eğitim olmasından çok statü göstergesi olduğu iddialarının da Roma’da hayat bulmuş halidir. ABSTRACT: This study is based on the situation of education as a status indicator in the period under Greek influence in ancient Rome, starting with the 3rd century BC. The conditions that developed this process, the emergence of a new classification in parallel with the change in Rome’s social structure, and the importance of education in this further social stratification were emphasized. We focused on ancient literature. Evaluations were made with a sociological perspective. The change that Rome experienced in the mentioned period and the role of education in this change was highlighted. Besides the intense influence of the Greek culture, the Roman sovereignty’s claim to bring the education factor to the forefront has turned into a race for the new Roman class to have a say in the Hellenistic world, and the competition element that has existed in various fields from the past has discovered its place in education. Surely, the separation between patrician and plebeian classes experienced in Rome at the beginning of this process was equalized with laws that caused the formation of a new hierarchical structure in Rome. In this sense, it is possible to talk about a new elite class formed by the plebeians who have economic power and can now find a place in the political field, together with the patricians. In the formation of this new elite class, status symbols are needed to help the Romans separate themselves from the rest, to draw their borders. In which we follow an example of the advantages and privileges of education in antiquity, this process is the case of sociologists like Bourdieu, who believes that education is a status indicator rather than just education, came to life in Rome.
Keywords
