مقایسه اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مؤلفه‌های شایستگی اجتماعی- هیجانی و عملکرد تحصیلی

Abstract

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش‌های کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر مؤلفه‌های شایستگی اجتماعی- هیجانی و عملکرد تحصیلی کودکان بود. روش این مطالعه به شیوة نیمه آزمایشی و با طرحپیش آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل نابرابر بود جامعة پژوهش شامل دانش‌آموزان پسر دورة دوم ابتدایی شهر همدان در سال 98-1397 بود که 54 نفر از آنها، با شیوة خوشه‌ای انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (18 نفره) و یک گروه کنترل (18 نفره) قرار گرفتند. ابتدا افراد گروه‌های آزمایش و کنترل مقیاس شایستگی‌های اجتماعی- هیجانی ژو و‌ای (2012) و آزمون محقق ساخته عملکرد تحصیلی را در مرحله پیش‌آزمون تکمیل کردند. سپس افراد یک گروه آزمایش در 10 جلسه تحت آموزش روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و گروه آزمایشی دیگر در 18 هفتة (90 فایل صوتی) تحت آموزش روش یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی قرار گرفتند و در گروه کنترل هیچ مداخله‌ای صورت نگرفت. بعد از اتمام آموزش همه گروه‌ها دوباره ابزار را در مرحله پس‌آزمون تکمیل کردند. نتایج به دست آمده از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که اثربخشی دو روش ذهن‌آگاهی بر افزایش مؤلفه‌های شایستگی اجتماعی- هیجانی و عملکرد تحصیلی معناداری بود (01/0p>). اما تفاوت معناداری در اثربخشی دو روش مشاهده نشد (05/0p>). بر اساس این یافته‌ها می‌‌توان نتیجه گرفت که ذهن‌آگاهی می‌‌تواند به عنوان یک روش تأثیرگذار بر ارتقاء شایستگی‌های اجتماعی- هیجانی و عملکرد تحصیلی در مدارس ابتدایی مورد استفاده قرار بگیرد.

Keywords

• عملکرد تحصیلی
• کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی
• یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی