بوم شناسی کشاورزی (Jul 2016)
بررسی تأثیر پرایمینگ بذر و نشاءکاری بر برخی صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت فوق شیرین (Zea mays L. var. saccharata)
Abstract
یکی از مشکلات کشت ذرت شیرین (Zea mays L. var. saccharata) سبز شدن ضعیف بذرهای این گیاه می باشد که این امر سبب عدم دستیابی به تراکم مطلوب و عدم یکنواختی پراکنش بوته ها می شود و باعث کاهش کارایی مصرف نهاده ها می شود. به نظر می رسد بتوان از پرایمینگ بذر و نشاکاری در جهت رفع مشکل بد سبزی ذرت شیرین استفاده نمود. به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر و نشاکاری بر برخی صفات مورفولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد ذرت فوق شیرین آزمایشی در سه بخش آزمایشگاهی (در آزمایشگاه بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی)، گلخانه ای و مزرعه ای در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد که بخش آزمایشگاهی و گلخانه ای در سال 1392 در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و بخش مزرعه ای در سال زراعی 92-1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه در مزرعه شامل پرایمینگ بذر در چهار سطح (شاهد، هیدروپرایمینگ پلیاتیلنگلایکول 4/0- مگاپاسکال و سولفات سدیم 1/0 درصد) و نحوه کاشت در چهار سطح (کشت مستقیم در تاریخ 15 خرداد، کشت مستقیم در تاریخ پنج تیر، نشاکاری در سلول 25 سی سی و نشاکاری در سلول 100 سی سی) بود. صفات تعداد بوته استقرار یافته، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد برگ بالای بلال، طول بلال، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پرایمینگ بذر در سطح مزرعه اثر معنی‌داری بر صفات مورد بررسی نداشت حال آنکه فاکتور نحوه کاشت بر تمام صفات مورد بررسی دارای تأثیر معنیدار بود. اثرات متقابل تأثیر معنی‌داری بر صفات مورد مطالعه به غیر از صفت طول بلال نداشت. عملکرد دانه در تیمارهای نشاکاری بالاتر از کشت مستقیم بود به نحوی که بالاترین عملکرد از کشت درون سینی با میزان 11/10 تن در هکتار به دست آمد و پایینترین عملکرد مربوط به تیمار کشت مستقیم بذر در پنج تیر ماه با میزان 5/6 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد تعداد بوته استقرار یافته بالاترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت (r=0.64**). به طور کلی تعداد بوته استقرار یافته در تیمارهای نشاکاری بالاتر از کشت مستقیم بود. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که با نشاکاری این گیاه مشکل بد سبزی بر طرف شده و در نهایت افزایش عملکرد را در پی خواهد داشت. می توان نشاکاری را به عنوان روشی مناسب برای افزایش عملکرد و در نهایت افزایش کارایی مصرف نهاده ها در ذرت شیرین معرفی کرد.
Keywords
