تحقیقات علوم قرآن و حدیث (Aug 2024)
بررسی ساختار گذرایی وصیت‌نامۀ امام علی(ع) به امام حسن(ع) براساس دستور نظام‌مند هلیدی
Abstract
عنصر فرانقش، یکی از شاخصه‌های دستور نظام‌مند هلیدی است. از میان سه فرانقش متنی و بینامتنی و اندیشگانی، فرانقش اندیشگانی یا تجربی بازتابانندۀ لایۀ معنایی متن است. لایۀ معنایی سبک نویسنده را در انتخاب فرایندها و مشارکان نشان می‌دهد و هم‌زمان با تغییر موضوع و هدف نویسنده، نوع و بسامد فرایندها نیز تغییر می‌کند. مقالۀ حاضر ساختار گذرایی وصیت‌نامۀ امام علی(علیه السلام)به امام حسن(علیه السلام) را مطالعه کرده و فرایندها و مشارکانی را بررسی می‌کند که بیشترین فراوانی را داشته و تعیین‌کنندۀ سبک نویسنده‌‌اند. ازآن‌جاکه این نامه طولانی است و ساختار دو نیمۀ نامه در نگاه اول، متفاوت به نظر می‌رسد، روش هلیدی بر دو نیمۀ متن به‌صورت مجزا اجرا شد، که با رسم نمودارهای مقایسه‌ای، فرضیۀ تفاوت ساختاری نیمۀ نخست نامه با نیمۀ دوم آن اثبات می‌شود. در نیمۀ نخست، بیشترین فراوانی به فرایند مادی و مشارکان کنش‌گر و کنش‌پذیر اختصاص می‌یابد، اما در نیمۀ دوم، فرایند ربطی و در نتیجه مشارکان حامل و صفت، بیشترین بسامد را دارند.
Keywords
