تحقیقات آفات گیاهی (Feb 2019)

بررسی حساسیت چند رقم زیتون به مگس میوه زیتون، (Bactrocera oleae Rossi (Dip.: Tephritidae

  • محمدرضا عباسی مژدهی,
  • علی حسینی قرالری,
  • علی اکبر کیهانیان,
  • نازنین کوپی

DOI
https://doi.org/10.22124/iprj.2019.3302
Journal volume & issue
Vol. 8, no. 4
pp. 1 – 13

Abstract

Read online

مگس میوه زیتون، (Rossi) Bactrocera oleae، از آفات کلیدی زیتون در مناطق زیتون­ کاری جهان و ایران است. این آفت تک ­میزبانه و مونوفاژ بوده که در سال 1383 به مناطق زیتون­ کاری شمال کشور وارد شده و خسارت وارد می­ کند. فعالیت آفت باعث کاهش کمّی و کیفی محصول می ­شود. استفاده از ارقام مقاوم و شناسایی سازوکار­های مقاومت در درختان مقاوم نسبت به این آفت می ­تواند در کنترل بهتر این مشکل موثر باشد. از آنجا که سال­های متمادی است باغ­داران سنتی زیتون عملیات خاص زراعی و یا سم­پاشی برای کنترل آفت انجام نمی ­دهند، لذا در اختیار قرار دادن اطلاعات مربوط به مزایای ارقام مقاوم یا متحمل به مگس میوه زیتون، می­ تواند به عنوان یکی از روش­ های کنترلی از سوی باغداران، مد نظر قرار گیرد. در تحقیق حاضر 10 رقم امید بخش زیتون (‘Arbequina’، ‘Manzanilla’، ‘Leccino’، ‘Zard’، ‘Konservalia’، ‘Kalamata’، ‘Mari’، ‘Amigdalifolia’، ‘Roghani’ و ‘Fishomi’) در ایستگاه تحقیقات زیتون رودبار استان گیلان از نظر تفاوت در میزان خسارت و ویژگی­ های مورفولوژیکی میوه زیتون و همچنین ترکیبات شیمیایی موجود مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به­ دست آمده ارقام‘Arbequina’ و ‘Kalamata’، به عنوان ارقام دارای خسارت نسبی کم مگس زیتون (میانگین درصد سالیانه خسارت 8 الی 11 درصد)، می­ تواند در برنامه­ های توسعه ارقام زیتون مورد استفاده قرار گیرد. بین ویژگی های مرفولوژیکی و همچنین ترکیبات شیمیایی موجود در روغن زیتون با خسارت مگس زیتون همبستگی مشاهده نشد. در ضمن، ترکیب Oleuropein می ­تواند به عنوان یکی از ترکیباتی که به احتمال زیاد در ایجاد مقاومت به مگس میوه زیتون نقش داشته باشد، در نظر گرفته شود.

Keywords