Bulletin of the Mineral Research and Exploration (May 1991)
YALVAÇ-YARIKKAYA NEOJEN HAVZASININ TEKTONO-SEDİMANTER ÖZELLiKLERİ VE YAPISAL EVRİMİ
Abstract
Yaklaşık üçgen şekilli bir görünümü olan ve kenarları büyük bölümüyle normal faylarla sınırlandırılmış olan Yalvaç-Yarıkkaya Neo jen havzası, Isparta büklümü olarak bilinen bölgesel ölçekli bir yapının iç kısmında yer alır Sulun dağlarını oluşturan Ordovisiyen yaşlı me la-sedimentitler ile Triyas-Kretase yaşlı karbonatlı kayalar, havzayı doğudan ve kuzeyden çevreler. Havzayı güneyden sınırlayan Anamas dağlan büyük bölümüyle Triyas ile Kretase arasında değişen ve 5000 m kalınlığa ulaşan karbonat kaya istifinden oluşur, önceki araştırıcılar tarafından "İç Toros ofiyolitli karışığı napı" olarak tanımlanan ve Üst Lütesiyende bölgeye yerleştiği belirlenen ofiyolit karmaşığı, havzayı güneyden ve batıdan sınırlar. Yörede toplam 800 m kalınlığa ulaşan Neojen istifi egemen olarak alüvyal yelpaze, akarsu ve gölsel tortullardan oluşur. Alüvyal ve gölsel tortullar havzanın kenar bölümlerinde yanal yönde girik stratigrafi ilişkileri sunar. Bölgede geniş yayılım gösteren Neojen tortulları, Yalvaç havzasını sınırlayan ve çökelme dönemi boyunca etkin olan büyüme faylarının denetiminde depolanmışlardır. Havzayı sınırlayan büyüme fayları, genellikte K. KD ve KB doğruItulu gidişler gösterir ve birbirine koşut gelişmiş basamaklı bir yapı özelligi sunar. Çalışma bölgesi ve yakın çevresinde yer alan yapısal elemanlar, farklı dönemlerde oluşan sıkışma ve genime tektoniği rejimlerinin etkisi altında gelişmiştir. Langiyen döneminde yaklaşık K-G doğrultusunda gelişen sıkışma tektoniği rejimine bağlı olarak, bölgede birçok kıvrımlı ve bindirmeli tektonik yapıların yanı sıra, birbirini kesen ve egemen olarak KD ve KB gidişli olan ve Isparta büklümünü biçimlendiren makaslama fayları oluşmuştur. Langiyen sıkışma rejimini izleyen dönemde oluşan gerilme tektoniğine bağlı olarak, daha önce oluşan doğrultu atımlı fayların normal faylara dönüşmesi sonucu, Yalvaç Neojen havzası açılmıştır.
