مطالعات قرآن و حدیث (Mar 2021)
مبانی و پیش‌فرض‌های فضل الرحمان در کتاب مضامین اصلی قرآن
Abstract
سخن از جاودانگی پیام قرآن در عین تطبیق با شرایط تاریخی عصر نزول برای قرآن‌پژوهان معاصر، جایگاه ویژه‌ای دارد. بر همین اساس، آراء و رویکردهای نواندیشان، محل منازعه بین اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان شده است. در این میان، فضلالرحمان فیلسوف و نواندیشی است که با اتکا به علوم فلسفه، فقه و کلام اسلامی در پی رفع تقابل اسلام و کارآمدی قرآن با دنیای مدرن بوده است. مضامین اصلی قرآن که به گزارش مضامین قرآن با رویکرد کل‌نگرانه با نگاهی نو اختصاص دارد، بی آن‌که سخنی از تفاسیر کلاسیک به میان آورد، از خود قرآن برای فهم قرآن بهره برده و از این رهگذر، روح اصلی قرآن «اخلاق قرآنی» را نشان داده است. لذا می‌توان گفت روش فضلالرحمان در فهم آیات، توجه به زمینه‌ی تاریخی نزول آیه و پیام منسجم آن است. پژوهش حاضر به دنبال این است که از طریق توصیفی – تحلیلی به این سؤال پاسخ دهد که مبانی فضلالرحمان در بیان برخی دیدگاه‌های اعتقادی و فقهی او در این کتاب چیست؟ در راستای پاسخ به این سؤال، دستاوردهای این پژوهش در چهار مبنای: تاریخ‌گرایی، اخلاق‌گرایی، تجددگرایی و عینی‌گرایی مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است.
Keywords
