„Dyrekcya zakonnego życia” – nieznany traktat z 1744 roku o formacji monastycznej nowicjuszek benedyktyńskich

Abstract

W 1744 r. wileńska ksieni benedyktynek Joanna Sybilla Reytanówna opublikowała książkę Dyrekcya zakonnego życia. Chodziło o rodzaj praktycznego zbioru tekstów, przydatnego w całodziennej formacji nowicjuszek, stąd zawarto tu przede wszystkim konkretne nauki, dotyczące różnych sposobów doskonalenia życia w zakonie. Uzupełniały je odpowiednie modlitwy. O praktycznej funkcji książki świadczy także jej mały format, umożliwiający lekturę w każdej dostępnej sytuacji, tym bardziej że przewidziane ćwiczenia należało prowadzić w trakcie zajęć przygotowanych na cały dzień, zgodnie z rytmem życia w klasztorze. Podstawowa grupa zagadnień poruszanych w Dyrekcji zakonnego życia odnosiła się do konkretnych metod kształtowania życia we wspólnocie. Każda czynność miała odniesienie do sfery duchowej. Odrębnie uczono sposobu medytacji oraz prowadzenia rozmowy duchownej. Przewidziano także opis naśladowania cnót św. Benedykta, z podziałem na poszczególne miesiące, oraz ćwiczenia się w doskonałości (z podziałem na dni tygodnia). W traktacie J.S. Reytanówna odwoływała się zarówno do ideałów formacji kongregacji chełmińskiej, jak i do nauk oraz zwyczajów modlitewnych, propagowanych przez benedyktynów, dawnych spowiedników konwentu oraz innych autorów ascetycznych. W konsekwencji powstało unikalne kompendium, mające na celu pomoc w formacji zakonnej, a jednocześnie ukazujące sposób ujęcia ideału życia mniszego w wileńskiej wspólnocie.

Keywords

• benedyktynki wileńskie
• Joanna Sybilla Reytanówna
• nowicjat
• formacja zakonna