Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi (Mar 2020)
Yıldız Sarayı’nın Yağmalandığı İddiası, Mütareke Dönemindeki Yağma Davası ve Neticesi
Abstract
II. Meşrutiyet döneminin en mühim hadiselerinden biri olan 31 Mart Vak‘ası, Hareket Ordusu’nun Selanik’ten İstanbul’a yürüyüşünün akabinde, şehri ve Yıldız Sarayı’nı kontrol altına almasıyla tamamen bastırıldı. Akabinde de Sultan II. Abdülhamid, hadise ile “ilişkilendirilerek” tahttan indirildi ve Selanik’e sürgün edildi. Mütareke dönemine gelindiğinde, Hareket Ordusu’nun Yıldız Sarayı’nın kontrol altına alması sürecinde Saray’ın yağmalandığı yönünde iddialar gündeme getirildi. İttihâd ve Terakki Cemiyeti muhalifleri, İttihâdçıları ve Hareket Ordusu mensuplarını, Yıldız’ı yağmalamak, Saray’daki para ve değerli eşyalara el koymakla itham ettiler. Belki 1909 sonrasında kısık seslerle dile getirilen bu ithamlar, İttihâdçıların iktidarı bırakmak zorunda kaldıkları Ekim 1918’den itibaren gür bir şekilde öne çıkarıldı. Zira İttihâd ve Terakki’nin iktidarı bırakması sonrasında İttihâdçılar, devlet ve milletin amansız bir “düşmanı” olarak telakki edilmeye başlanmışlardı. Nitekim Mütareke döneminde, her kötülüğün müsebbibi olarak değerlendirilen İttihâdçılara yönelik muhakemeler başlatıldı. Bu süreçte İttihâdçılara yöneltilen suçlamalardan biri de 1909 Yıldız yağması iddiaları idi. Nitekim yağma iddiaları da dava konusu haline getirildi Nemrut Mustafa Paşa riyasetindeki I. Divân-ı Harb-i Örfî tarafından gerçekleştirilen muhakeme neticesinde Ayan azası Ferik Hüseyin Hüsnü, Galip ve Rıza Paşaların da dâhil olduğu pek çok şahıs “yağmagerlik” yaptıkları gerekçesiyle askerlik mesleğinden ihraç edilerek çeşitli cezalara çarptırıldılar. Bu çalışmada; arşiv kaynakları, gazete ve hatıralar ışığında, Abdülhamid’in hal‘i sonrasında Yıldız Sarayı’na yönelik yağma iddialarının boyutlarının ele alınmasına çalışılacaktır. İlaveten, Mütareke dönemindeki yağma iddiaları üzerine gerçekleştirilen muhakeme ve cezalandırmalar üzerinde durulacaktır.
Keywords
