بررسی کیفیِ رویکرد کتابداران کتابخانه‌های عمومی کرمان نسبت به استفاده از شبکه‌های اجتماعی به‌‌منظور اشتراک دانش

Abstract

هدف: هدف پژوهش، بررسی چگونگی به‌کارگیری شبکه‌های اجتماعی برای اشتراک دانش توسط کتابداران کتابخانه‌های عمومی شهر کرمان است. روش‌شناسی: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریۀ زمینه‌ای استفاده ‌شده است. جامعه پژوهش تمام کتابدارن کتابخانه‌های عمومیِ شهر کرمان است و شرکت‌کنندگان در پژوهش به روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شده‌اند. در نهایت، پژوهشگران پس از مصاحبه با 18 کتابدار کتابخانه‌های عمومی شهر کرمان به اشباع نظری دست یافتند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته است. برای تعیین روایی و پایایی پژوهش، از روش ارزیابی لینکولن و گوبا استفاده شد که معادل روایی و پایایی در تحقیقات کمّی است. تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش بر اساس روش رمزگذاری نظری، طی سه مرحله انجام شد: رمزگذاری باز، رمزگذاری محوری و رمزگذاری انتخابی. یافته‌ها: تفکیک و بررسی متون مصاحبه‌ها و رمزگذاری باز آنها با جزءبه‌جزء کردن اطلاعات، در مجموع به 69 گزاره مفهومی منجر شد. در مرحله دوم (رمزگذاری محوری) داده‌های خردشده به مقوله‌هایی که بیشترین ارتباط را با مسئلۀ پژوهش داشتند منتهی و 29 گزارۀ مفهومی شناسایی گردید. سپس در مرحلۀ سوم یعنی رمزگذاری انتخابی، 4 مقولۀ اصلی به‌دست آمد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد درحال‌حاضر کتابداران کتابخانه‌های عمومی شهر کرمان، شبکه‌های اجتماعی را برای فعالیت‌های فردی ـ شخصی، فعالیت‌های حرفه‌ای، ارتباطات دانشی، اشتراک مسائل دینی و مذهبی مورد استفاده قرار می‌دهند، اما اشتراک دانش و توزیع مسائل علمی، سهم بسزایی در این امر دارند. طبق نتایج حاصل، همچنین می‌توان گفت، این کتابداران دیدگاه مثبتی نسبت به کاربرد شبکه‌های اجتماعی دارند اما جوامع عملی با هدف ارتباط‌های سازمانی و حرفه‌ای کتابداران از طریق اشتراک دامنۀ خاص از دانش، در حال حاضر به‌صورت عملی در کتابخانه‌های عمومیِ شهر کرمان وجود ندارند.