Kentsel Yıkımın Bosna ve Filistin Örnekleri Üzerinden Kentkırım Kapsamında Değerlendirilmesi

Abstract

Kentler insanlığın gelişim sürecinin temel tanığıdır. Kentler ayrıca gelişim sürecinin beraberinde getirdiği savaş ve çatışmaların da temel mekânıdır. Siyasi, toplumsal ve teknolojik alanda yaşanan değişimler çatışmalarda yeni kentsel militarizm, düşük yoğunluklu çatışma, dördüncü nesil savaş olarak nitelendirilen şiddet formlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. 20. Yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıkan kentkırım bu şiddet formlarından biridir. Kenti oluşturan temel değerlere fiziki yapı üzerinden doğrudan yapılan saldırılar kentkırımdır. Kentin bizatihi hedef olması; yapılı çevrede gerçekleşen yıkımların sistematik ve planlı olması; yıkım sonrası yeniden yapılanma süreci ile kentsel yaşamın kontrol altına alınması kavramı çatışmaların meydana getirdiği ikincil zararlardan ayırmaktadır. Çalışmada öncelikle kentkırım kavramının mevcut teorik çerçevesi ve kavrama ilişkin yaklaşımlar ortaya konulmaktadır. Ardından Bosna ve Filistin’de yapılan kentsel yıkımlar kentkırım kapsamında ele alınarak yıkımın sonuçları değerlendirilmektedir. Bu bağlamda sosyal, tarihsel hafızanın yok olması başta olmak üzere insanların kentsel çevre ile olan medeni ilişkilerine yönelik tahribat ve kentkırımın kültür mirasına olan etkileri ele alınmaktadır.

Keywords

• bosna
• filistin
• kentsel yıkım
• kentkırım
• bosnia
• palestine
• urban destruction
• urbicide