Islām va ̒ulūm-i ijtimā̒ī (Sep 2022)
ناثنویت‌گرایی در فلسفة اجتماعی قرآن
Abstract
کشف و استخراج مباحث و مسائل هستیشناسانه و نظریهپردازیهای فلسفی دربارۀ زندگی اجتماعی انسانها از آیات قرآن -که شالودهساز نظریه و نظام اجتماعی است- فلسفۀ اجتماعی قرآن را شکل میدهد که حسب جامعیت اهداف، موضوع و روش، از نگرشهای دوگانه به‌دور است. دوگانههای فرد و جامعه، علم و فلسفه، گرانباری و ناگرانباری دانش از ارزش و بحث از روششناسی، مباحثی هستند که منازعات و مباحثات دربارۀ آن در علوم انسانی، ادبیات گستردهای را به خود اختصاص داده است. ادغام بصیرتهای اصولی هر دو سو نیز برای رسیدن به نگاهی رضایتبخش به شکل جامع نتوانسته است از دامنۀ این منازعات بکاهد. اتکا بر تکثر روشی بنیادین و مفاهیمی جامع در رفع این دغدغهها جهت ایجاد یک فلسفۀ اجتماعی قرآنبنیان میتواند به شکل نظاممند همگرایی میان عناصر دوگانهای که در برخی برداشتها و قرائتها، میل به یک سوی آنها موجب غفلت از اطراف دیگر میشود، ایجاد نماید. این نوشتار در تلاش است تا با اتکا بر روش توصیفی تحلیلی، ضمن توجه و استفاده از آیات و تفاسیر به رفع این ثنویتگرایی تقلیلگرا بپردازد.
Keywords
