مدیریت آب و آبیاری (Dec 2023)

ارزیابی شبکه پایش کمی و کیفی آب زیرزمینی دشت دز با استفاده از تئوری آنتروپی

  • لیلا مرادی پور,
  • احمد فتحی,
  • فرشاد احمدی

DOI
https://doi.org/10.22059/jwim.2023.362989.1093
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 4
pp. 945 – 964

Abstract

Read online

در این مطالعه جهت پایش کمی و کیفی آب زیرزمینی آبخوان دشت دزفول در خصوص بررسی تغییرات زمانی و مکانی و هم‌چنین بررسی افزونگی و کمبود ایستگاه در محدوده آبخوان از تئوری آنتروپی و آزمون من-کندال اصلاح‌شده استفاده شد. مقادیر سطح آب زیرزمینی (28 ایستگاه)، هدایت الکتریکی و کلر (30 ایستگاه) در بازه زمانی 98-1378 موردبررسی قرار گرفت. نتایج بررسی تغییرات روند نشان‌دهنده عمده تغییرات افزایشی مقادیر کیفی (80 درصد ایستگاه­ها) و عمده تغییرات کاهشی مقادیر سطح آب زیرزمینی (53 درصد ایستگاه­ها) می­باشد. جهت بررسی اثر متقابل ایستگاه­های موردمطالعه از آزمون رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. مدل رگرسیون چندمتغیره به‌طور متوسط میزان خطایی برابر با 10/0 میلی­گرم بر لیتر در شبیه­سازی مقادیر کلر، 15 میکروموس بر سانتی­متر برای شبیه­سازی مقادیر هدایت الکتریکی و 49/0 متر در شبیه­سازی مقادیر سطح آب زیرزمینی را ارائه کرد. با بررسی تئوری آنتروپی، مقادیر شاخص انتقال اطلاعات نشان‌دهنده شرایط متوسط سطح آب زیرزمینی و شرایط نسبتاً مازاد مقادیر کیفی از نظر تبادل اطلاعات در منطقه بود. انتقال اطلاعات کلر در جنوب‌غربی آبخوان و انتقال اطلاعات سطح آب زیرزمینی در جنوب‌شرقی آبخوان در حالت کمبود قرار دارد. با توجه به شرایط موجود در خصوص پایش کمی و پایش هدایت الکتریکی آب زیرزمینی، آبخوان دزفول در شرایط مناسبی قرار داشته و پراکندگی ایستگاه­ها نیز مناسب می­باشد، اما در خصوص پایش بهینه آبخوان از نظر انتقال اطلاعات کلر، نیاز به وجود ایستگاه در جنوب‌شرقی آبخوان احساس می­شود. با رتبه­بندی ایستگاه­ها با استفاده از اطلاعات خالص تبادلی، ایستگاه­های برتر در مورد مقادیر کمی و کیفی معرفی شد.

Keywords