همپایه‌سازها در زبان فارسی

Abstract

در پژوهش حاضر، همپایگی در زبان فارسی در دو گونۀ فارسی نوشتاری رسمی و فارسی محاوره­ای غیررسمی بررسی شده تا بسامد وقوع و توزیع هریک از انواع همپایه‌سازهای زبان فارسی در این دو گونة زبانی تعیین شود. با بررسی آمار به‌دست‌آمده و تفاوت کاربرد همپایه‌ساز در زبان فارسی گفتاری/ محاوره­ای و نوشتاری/ رسمی می‌توان گفت که گونۀ محاوره‌ای، تمایل بسیاری هم به ساخت همپایگی ناآشکار و هم به کاربرد ساخت وابستگی در مقابل ساخت پیوستگی یا همپایگی دارد. دستاورد دیگر پژوهش حاضر، قراردادن /bâ/ «با» در دستۀ همپایه‌سازهای عطفی زبان فارسی بوده است. نگارندگان آزمون جایگزینی را برای نظریۀ خود ارائه داده­اند؛ یعنی با جایگزینی به‌جای /bâ/ «با» در ساخت‌های همپایه و باتوجه‌‌به تغییرنکردن چشمگیر معنای ساخت نشان دادند که می‌توان /bâ/ «با» را همپایه‌ساز زبان فارسی در نظر گرفت. این نتیجه‌گیری زبان فارسی را در ردة زبان‌های /bâ/ «با» قرار می‌دهد که در کنار زبان‌های دو ردة زبانی جهانی از منظر همپایگی هستند.

Keywords

• همپایگی
• همپایه‌ساز ربطی
• فصلی و نقضی
• همپایه‌ساز تک‌حرف‌ربطی
• دوحرف‌ربطی و چندحرف‌ربطی