Seminare (Oct 2018)
Primum ethicum et primum anthropologicum et primum metaphysicum conventuntur
Abstract
Zasadniczą ideę artykułu wyraża jego tytuł w sformułowaniu: Primum ethicum et primum anthropologicum et primum metaphysicum conventuntur. Autor tekstu argumentuje, że w akcie poznania dana nam jest cała złożona, bogata rzeczywistość. Ów spontaniczny i powszechny akt kontaktu z rzeczywistością dzielimy na węższe zakresowo doświadczenia, stojące u podstaw poszczególnych dyscyplin filozoficznych. Czynimy to dla uchwycenia specyfiki różnych aspektów owej bogatej rzeczywistości. Artykuł dowodzi, że jedność tych doświadczeń i oparta na niej jedność dyscyplin filozoficznych polega na tym, że podany w oparciu o doświadczenie etyczne czy antropologiczne opis tego, jakie coś jest, okazuje się niewystarczający, gdyż prowokowany jest pochodzącymi z doświadczenia metafizycznego pytaniami: dlaczego to jest takie, jakie jest. Opis w etyce powinności moralnej, domaga się na terenie antropologii odpowiedzi na pytanie: dlaczego powinienem, to co powinienem, oraz na terenie metafizyki odpowiedzi: dlaczego ostatecznie powinienem to, co powinienem. W ten sposób poznanie rozdzielone w punkcie wyjścia wymienionych dyscyplin na różne doświadczenia, łączy się w punkcie dojścia w całość, podczas wyjaśniania opisywanych w tych doświadczeniach faktów.
