هنر و تمدن شرق (Sep 2019)
نقش‌مایه‌های طلسم تعویذ و حرز (مطالعۀ موردی: دستبافتههای عشایر لر بختیاری)
Abstract
این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر دستبافتههای بختیاری، به شناسایی نقوش نمادین مرتبط با حرز و تعویذ در دستبافتههای این قوم بپردازد. از این‌رو مسئلۀ قابل تأمل این است که چگونه نقوش مرتبط با حرز و تعویذ، روی این آثار کاربردی زندگی نقش بسته است و دلیل کاربرد این نقوش پر رمزوراز در این آثار چیست؟ به نظر می‌رسد پاسخ این سؤال را بایستی در حوزۀ فرهنگ لر بختیاری و نمادهای ایشان_که هریک با کارکرد مادی و معنوی ملهم از آداب و رسوم، سنت‌ها، عادات، برداشت‌ها و بینش‌ها و نهایتاً فرهنگ غنی و پربار آنان است_ جستجو کرد.مقالۀ حاضر به روش تحلیل محتوا انجام گرفته و اطلاعات آن از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی به دست آمده است. نتایج نشان می‌دهد اعتقاد به نیروهای ماورایی حرز و تعویذ در قالب نقوش پر رمزوراز علاوه بر جنبۀ تزئینی و کاربردی، رسانه‌ای برای انتقال پیام و ارزش‌های ثبت‌شدۀ تاریخی آنها است. به علت اهمیت دست‌بافته‌ها در میان اقوام ایرانی، این نقوش جهت انعکاس آمال، آرزوها و خواسته‌هایش بستر مناسبی است و به جهت ارزش و بار اعتقادی‌شان به عنوان نقوش تزئینی وارد هنرهای دستی عشایر لر بختیاری شده‌اند.
Keywords
