نقد و بازتعریف مفهوم و ابزارهای سنجش کارآفرینی استراتژیک

Abstract

با وجود اینکه پژوهشگران در مورد ماهیت و اهمیت کارآفرینی استراتژیک اتفاق‌نظر دارند، تعاریف متعدد این مفهوم، ابهام‌آفرین شده است. همچنین بیشتر معیارهای موجود ویژگی منحصربه فرد کارآفرینی استراتژیک را در نظر نگرفته‌اند. هدف این مقاله، نقد و بازتعریف کارآفرینی استراتژیک و ابزارهای سنجش آن است. در این پژوهش، با بررسی سیستماتیک پژوهش‌های پیشین، نقاط اشتراک تعاریف کارآفرینی استراتژیک شناسایی شده است. هسته اصلی کارآفرینی استراتژیک، تعادل است و برای دستیابی به کارآفرینی استراتژیک موفق باید بر ایجاد تعادل میان کارآفرینی و مدیریت استراتژیک، شناسایی و به‌کارگیری فرصت‌ها و نوآوری‌های بنیادین و تدریجی تاکید کرد. در این مسیر، بخش عمده‌ای از مقالاتی که در نشریه کارآفرینی استراتژیک به چاپ رسیده است، به ایجاد تعادل میان استراتژی و کارآفرینی پرداخته است. این مقاله سه پرسشنامه‌ای را که برای سنجش کارآفرینی استراتژیک تدوین شده‌اند مورد بررسی قرار داده است که نتایج بیانگر ناکامی این ابزارها در سنجش مفهوم منحصر به فرد کارآفرینی استراتژیک است. پرسشنامه‌های موجود به سنجش جداگانه مفاهیم کارآفرینی سازمانی و مدیریت استراتژیک پرداخته‌اند و اینکه از تلفیق این دو مفهوم، مفهوم جدیدی تحت عنوان کارآفرینی استراتژیک با ابعاد و وِیژگی‌های متفاوت شکل گرفته است دیده نمی‌شود. یافته دیگر این است که به علت تعداد اندک مطالعات کمی در زمینه کارآفرینی استراتژیک، روایی و پایایی این پرسشنامه‌ها در مطالعات دیگر کمتر مورد سنجش قرار گرفته است. از این‌رو، پیشنهاد می‌شود پژوهش‌های بیشتری هم برای آزمودن پرسشنامه‌های موجود و هم برای توسعه ابزارهای سنجش کارآفرینی استراتژیک صورت گیرد.

Keywords

• کارآفرینی استراتژیک
• تعادل
• نقد
• ابزارهای سنجش
• شناسایی و به‌کارگیری فرصت‌ها