پژوهش ادبیات معاصر جهان (Jun 2019)

بررسی تطبیقی عنصر شخصیت در داستانهای "عهد الشیطان" توفیق الحکیم و "فاوست" گوته

  • یسرا شادمان,
  • رضا ناظمیان

DOI
https://doi.org/10.22059/jor.2018.252647.1654
Journal volume & issue
Vol. 24, no. 1
pp. 149 – 166

Abstract

Read online

«ادبیات تطبیقی» بررسی پیوند و تعامل ادبیات در زبان‌های مختلف و «اقتباس» از جمله مهم‌ترین مباحث پژوهش‌های تطبیقی است. توفیق الحکیم، نویسنده معاصر مصری و گوته ادیب نامدار آلمانی، درونمایة اصلی داستان «عهد الشیطان» و «فاوست» را پرداختن به شخصیت انسان از دریچه فلسفه تعادلی قرار داده‌اند. هدف این پژوهش بررسی و تطبیق چگونگی تأثیرپذیری شخصیت‌های داستان «عهد الشیطان» توفیق الحکیم از «فاوست» گوته با روش توصیفی – تحلیلی و رویکرد تطبیقی است. توفیق الحکیم در «عهد الشیطان» با تأثیرپذیری از «فاوست» جدال انسان با حقیقت را مطرح می‌کند. سپس با طرح فرضیه، پیامد این جدال و کشمکش را به تصویر می‌کشد. نکته قابل ملاحظه اینکه هرچند شخصیت‌های داستان «عهد الشیطان» از «فاوست» تأثیر پذیرفته‌اند و شاید بتوان گفت اقتباسی ماهرانه از «فاوست» گوته هستند، اما توفیق الحکیم تلاش نموده تا در این شخصیت‌ها بر اساس طبیعت و سرشت خویش و اوضاع حاکم بر جامعه مصر، تغییراتی پدید آورد و شخصیت‌های جدیدی را در عرصه ادبیات عربی عرضه دارد.

Keywords