خرابات در ادب فارسی و زبان شعری عراقی

Abstract

واژۀ خرابات در ادبیّات فارسی و به طور اخصّ در ادبیّات عرفانی، از واژه‌های پر بسامد و انگشت نماست. به علّت معانی گوناگون و گاه متضادّی که این واژۀ هزار رنگ در ادب عرفانی پذیرا گردیده، در متون نظم و نثر فارسی به کرّات از خرابات و خراباتی، سخن به میان آمده، و به خصوص، متون نظم و نثر عرفانی، سرشار از این واژۀ متناقض نماست؛ چرا که هر شاعر و نویسندۀ پارسی زبان، از ظنّ خود یار خرابات شده است. در این مقاله، معانی مختلف این واژه در ادب پارسی کاویده شده، و نظر تعدادی از نویسندگان و شاعران پارسی زبان، و به صورت خاصّ، دیدگاه عارف سوخته‌جان، فخرالدّین عراقی در این زمینه به تفصیل بیان گردیده است.

Keywords

• خرابات
• عرفان
• خراباتی
• عراقی
• سنایی
• عطّار
• معنای حقیقی
• معنای مجازی