روش شناسی علوم انسانی (Jan 2011)
نگاه مفهومی و فلسفی به برخی روش‌های تحقیق در روان‌شناسی (مشاهده، درون‌نگری و اندازه‌گیری)
Abstract
چکیده این پژوهش با هدف بررسیِ ضرورت مفهوم‌شناسی، در پژوهش‌های روان‌شناختی و ارائة برخی تفاوت دیدگاه‌ها در مفاهیم روش‌شناختی، از دیدگاه روان‌شناسی اسلامی ‐ بومی انجام شده است. برای پاسخگویی به این پرسش که آیا در فلسفة روان‌شناسی، دربارة مفاهیم روش‌شناختی مانند «روش علمی»، «نیمه‌علمی»، «غیر علمی»، «مشاهده»، «درون‌نگری»، «اندازه‌گیری» و... اتفاق نظر وجود دارد یا خیر، به دیدگاه‌های برخی فیلسوفان روان‌شناسی، به‌ویژه بونگه، فیلسوف روان‌شناسی در دانشگاه مک‌گیل کانادا، و فیلسوفان اسلامی، مراجعه و با روش تحلیل عقلی و نظریِ دیدگاه‌های آنان، از دیدگاه دینی ‐ بومی و با توجه به اقتضای آن مفاهیم، جایگاه روش‌های مورد بحث در روان‌شناسی دینی ‐ بومی بررسی شد. برخی یافته‌های پژوهش عبارت است از: وجود اختلاف نظر در باب مفاهیمی مانند روش علمی، نیمه‌علمی و...، قابل جمع نبودن این‌همانی روان ‐ عصبی با پذیرش درون‌نگری، ضرورت قطعیِ انجام آزمایش و داشتن تجربه اما ناکافی بودن آن، قابل تعمیم نبودن برخی یافته‌های مطالعات حیوانی به انسان.
