تأثیر مکمل سازی هم‌زمان عناصر روی، مس و منگنز بر انجماد پذیری منی قوچ

Abstract

سابقه و هدف: مکمل کردن برخی از مواد معدنی کم‌نیاز (روی، مس و منگنز) نقش محوری بر جنبه‌های مختلف عملکرد تولیدمثلی حیوانات مزرعه دارد و دارای اثرات آنتی‌اکسیدانتی قوی بر کارکرد اسپرم می‌باشد. همچنین، تغذیه با مواد معدنی بر عملکرد اسپرم تأثیر می‌گذارد و باعث افزایش کیفیت اسپرم برای انجماد می‌شود. زیرا انجماد ممکن است منجر به تولید گونه‌های فعال اکسیژن و در‌نتیجه آسیب به سلول اسپرم و کاهش ظرفیت آنتی‌اکسیدانتی پلاسمای منی شود. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر مکمل‌سازی هم‌زمان مواد معدنی کم‌نیاز روی، مس و منگنز بر ویژگی‌های جنبایی، درصد زنده‌مانی، درصد یکپارچگی غشای اسپرم بعد از ذوب و تولید گونه‌های فعال اکسیژن و مرگ برنامه‌ریزی شده سلول بود.مواد و روش‌ها: 10 رأس قوچ نژاد افشاری به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایشی که هر گروه شامل پنج تکرار بود قرار گرفتند. در گروه تیمار قوچ‌ها مکمل‌ خوراکی با منبع سولفات روی، مس و منگنز را یک‌بار در روز به‌مدت 70 روز از اواخر شهریور تا اوایل آذرماه تغذیه کردند. اسپرم قوچ‌ها به‌طور جداگانه با رقیق‌کننده انجماد بر پایه تریس- زرده تخم‌مرغ رقیق ‌شد و در پایوت‌های نیم میلی‌لیتری به‌طور جداگانه با ایجاد خلأ کشیده شد و سپس توسط دستگاه بایو فریزر منجمد شدند. یک هفته بعد از انجماد، پایوت‌ها ذوب شدند و ویژگی‌های جنبایی اسپرم توسط سیستم آنالیز‌گر اسپرم، آزمون تورم هایپواسموتیک برای ارزیابی یکپارچگی غشای اسپرم و درصد اسپرم زنده ارزیابی شد. همچنین، گونه‌های فعال اکسیژن شامل پراکسید هیدروژن و اکسیژن مولکولی و مرگ برنامه‌ریزی شده سلول نیز در اسپرم منجمد مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها به روش داده‌های تکرارپذیر و رویه MIXED تجزیه‌و‌تحلیل شدند.یافته‌ها: میانگین تغییرات ویژگی‌های جنبایی اسپرم، درصد یکپارچگی غشای اسپرم و درصد اسپرم زنده بعد از ذوب در گروه تیمار تقریباً در طول دوره ثابت بود و از روز 28 آزمایش با خارج شدن از فصل تولیدمثل افت پیدا نکرد و از روز 28 تا روز 70 به‌طور معنی‌داری بیشتر از گروه شاهد بود (05/0>P). در پایان این پژوهش مقادیر پراکسید هیدروژن و اکسیژن مولکولی، آپوپتوز اولیه، آپوپتوز ثانویه و نکروز در گروه شاهد به‌طور معنی‌داری بیشتر از گروه دریافت کننده مکمل بود (05/0>P). میانگین شمار اسپرم زنده در گروه مکمل در انتهای دوره پژوهش در خارج از فصل تولیدمثل به مقدار کمی افزایش پیدا کرد، ولی نسبت به ابتدای دوره معنی‌دار نبود اما این میانگین در انتهای دوره به‌طور معنی‌داری بیشتر از گروه شاهد بود (05/0>P).نتیجه‌گیری: نتایج نشان دادند که مکمل‌سازی هم‌زمان عناصر روی، مس و منگنز حتی با خارج شدن از فصل تولیدمثل می‌تواند بر انجماد‌پذیری اسپرم بعد از ذوب تأثیرات مفیدی بگذارد و مانع افزایش مرگ برنامه‌ریزی شده سلول و ایجاد گونه‌های فعال اکسیژن شود.

Keywords

• انجماد
• عناصر معدنی
• قوچ
• منی