Eskiyeni (Dec 2015)
Kelam’da Adalet, Kudret ve Hikmet Bağlamında Tanrı Tasavvurları
Abstract
Bu makalede Kelam ekolleri tarafından oluşturulan Tanrı tasavvurları ele alınmakta- dır. Tasavvurların kaynağında insanın tarihsel, sosyal ve kültürel birikimi bulunduğu gibi ilahi metin de vardır. Her türlü tasavvur insan tarafından oluşturulduğundan, tasavvurlar Tanrı’nın kendisi değildir. Mutezilenin Tanrı tasavvuru, adalet ilkesine dayanmaktadır. Mu’tezile’ye göre ilahi fiillerde amaç ve maslahat esastır. Tanrı, adaletin tanrısıdır. Eşari Tanrı tasavvuru kudret üzerine inşa edilmiştir. Tanrının fiilerinde sebeb ve sonuç aranmaz. Tanrı maliktir. Malik, mülkünde istediği tasarrufta bulunabilir. Tanrı, gücün tanrısıdır. Maturidi Tanrı tasavvuru hikmet etrafında şekillenmiştir. Hikmet, ilahi fiilerde kusursuzluğu, gayeliliği ve ahlakiliği ifade eder. Tanrı, hikmetin tanrısıdır.
