Journal of Philosophical Investigations (Jul 2016)
جایگاه ابژة زیبایی‌شناختی در شعر از دیدگاه میکل دوفرن
Abstract
شعر در فرهنگ‌های مختلف ویژگی‌های خاص خود را دارد و با رویکردهای گوناگونی به آن نگاه شده است. در مقالۀ حاضر با رویکرد پدیدارشناختی به شعر نگریسته‌ایم و از دیدگاه یکی از پدیدارشناسان فرانسوی، میکل دوفرن، شعر را مورد بررسی قرار داده و به تقابل این دیدگاه با دیدگاه ساخت‌گرایان اشاره کرده‌ایم. دوفرن متأثر از هوسرل و با استفاده از دو اصطلاح «نوئما» و «نوئسیس» نشان می‌دهد که رویکرد پدیدارشناسی به شعر چه تفاوتی با رویکرد ساخت‌گرایی می‌تواند داشته باشد. به اعتقاد او تفسیرهای ساخت‌گرایان به لذت بردن و درک شعر کمک چندانی نمی‌کند؛ زیرا این رویکرد هیچ‌گاه ما را به جهان اثر و تجربة زیستة شاعر نزدیک نمی‌کند؛ درحالی‌که در رویکرد پدیدارشناختی با حرکت از نوئما به نوئسیس می‌توان به جهان اثر راه یافت و از ادراک معمولی به ادراک زیبایی‌شناختی رسید. دوفرن جهان اثر را جهان بازنمایی‌شده نمی‌داند، بلکه به باور او جهان اثر، جهانی است که به تجربة زیستة شاعر برمی‌گردد و به چنین جهانی نمی‌توان با قواعد ساخت‌گرایی راه یافت. در این جستار کوتاه با روش توصیفی- تحلیلی، این دو رویکرد به شعر بررسی می‌شود.
