نقد و تحلیل و معرفی نسخۀ خطی «شعر و شاعری» (دست نوشته‏ منتشر نشده بدیع الزمان فروزانفر در حوزۀ تاریخ ادبیات)

Abstract

استاد بدیع الزمان فروزانفر از جمله استادان بزرگ زبان و ادبیات فارسی است و آثار ارزشمندش در حوزه تاریخ ادبیات و شناخت شعر کلاسیک فارسی از جمله برترین آثار پژوهشی و علمی در این رسته است. در مقاله حاضر سعی بر این است تا ضمن معرفی یکی از دست نوشته‏های استاد فروزانفر که تاکنون منتشر نشده است، نکات قابل تأمل در این خصوص را به روش توصیفی تحلیلی مورد نقد و بررسی قرار دهیم. نسخۀ مورد پژوهش ما دست نوشته‏ای است به خط بدیع الزمان فروزانفر که با شماره 33/11577 در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می‏شود و 86 صفحه دارد. این مجموعه که نام «شعر و شاعری» را برآن نهاده‏اند با تعریف شعر آغاز می‏شود و آخرین صفحاتش پیرامون دوایر عروضی است که ناتمام مانده است. زبان این اثر فارسی و عربی است. یه این صورت که اصل اثر به زبان فارسی است، ولی شواهد بسیار زیاد شعری به زبان عربی در آن آمده و گاهی نیز توضیحات نویسنده، در خصوص فنون شعری و محاسن و معایب اشعار و وزن شعر و ... در نثر به زبان عربی بیان شده است. سبک نگارش فروزانفر در این اثر با زبانی شیوا و استوار همراه است و گاه به شیوۀ سبک نویسندگان قرون چهارم و پنجم بسیار نزدیک می‏شود. فروزانفر تعدای از اشعار خود را نیز به عنوان شاهد مثال در کنار اشعار دیگران ذکر کرده است.

Keywords

• بدیع الزمان فروزانفر
• شعر و شاعری
• تاریخ ادبیات
• شعر فارسی
• نسخۀ خطی