هنر اسلامی (May 2022)
Historical and artistic developments of Bam city in the Pahlavi period (with emphasis on Ahvieh school and Soroush Zabolstani house)
Abstract
دورۀ حکومت پهلوی (1304تا 1357ش) در ایران یک دورۀ متفاوت از نظر فرهنگی و هنری بود. در این دوره تحولات نوینی در ساختار کالبدی، معماری و شهرسازی ایران ایجاد شد که با دوره قاجار متفاوت بود. در این میان، عوامل داخلی در زمینه اوضاع سیاسی، تحولات تاریخی و فکری، تغییرات اجتماعی و عوامل خارجی در خلال انتقال دوره قاجار به پهلوی در نحوه ساختار کالبدی شهرها و شهرسازی دوره پهلوی بسیار حائز اهمیت است. شهر تاریخی بم یکی از اشهرهایی است که از نظر معماری در این دورۀ تاریخی تحولاتی را پشت سر گذاشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخگویی به این سؤال است که مهمترین عامل مؤثر در تحولات تاریخی- هنری شهر بم در دوره پهلوی چه بود. برای این واکاوی دو بنای شهر بم؛ مدرسه احمدیه و خانه سروش زابلستانی به عنوان آثار معماری مربوط به دورۀ پهلوی به عنوان نمونۀ معماری این دوره بررسی میگردد. یافتههای پژوهش حاکی از این است که تقلید از الگوی غرب، اصلاحات ارضی و پیامدهای آن و سیطره مدرنیته از مهمترین عوامل مؤثر در تحولات تاریخی- کالبدی شهر بم در دوره پهلوی بود که در نتیجه آن بافت میانی و بافت جدید در اطراف بافت قدیم شهر بم ایجاد شد. این موضوع به نوبه خود منجر به گسترش شهر بم بهسوی مزارع و باغات، مهاجرت روستائیان به شهر بم و گسترش حاشیهنشینی و بورسبازی زمین گردید.اهداف پژوهش:تبیین تحولات تاریخی و هنری شهر بم در دوره پهلوی.بررسی بازتاب تحولات تاریخی و هنری شهر بم در دوره پهلوی در آثاری معماری این شهر.سؤالات پژوهش:عوامل مؤثر در تحولات تاریخی -هنری شهر بم در دوره پهلوی چه بود؟مدرنیته چه تأثیری بر تحولات معماری شهر بم در دوره پهلوی داشت؟
Keywords
