ادراک امنیت در فضاهای شهری (مطالعه موردی: پهنه های پارک سرخه حصار شهر تهران)

Abstract

پارک­ها یکی از مهمترین فضاهای شهر تهران به حساب می­آیند. پارک جنگلی سرخه­حصار به عنوان یکی از قدیمی­ترین و بزرگترین پارک­های جنگلی شهر تهران که در محل گره­های شلوغ شهری قرار گرفته، دارای کارکردهای منحصر به فردی است. استفاده مطلوب از این فضا زمانی صورت می­گیرد که استفاده­کنندگان در آن احساس امنیت نمایند. با توجه به گستردگی بالای پارک و پهنه­بندی موجود در آن نمی­توان از یک ادراک واحد از امنیت در پارک سرخه­حصار بحث نمود. بر همین اساس سئوال اصلی پژوهش این است که شهروندان مراجعه­کننده به پهنه­های مختلف پارک سرخه­حصار چه ادراکی از ابعاد مختلف امنیت موجود در این پهنه­ها دارند و آیا این ادراک در پهنه­های مختلف تفاوت معناداری با یکدیگر دارند. روش تحقیق مبتنی بر روش کمی با تکنیک پیمایش و ابزار پرسشنامه محقق ساخته است. در این پژوهش با توجه به قلمرو مکانی مورد مطالعه، علاوه بر نمونه­گیری از مراجعه­کنندگان به پارک، اقدام به نمونه­گیری از فضا و زمان نیز شده است. یافته­های به دست آمده از 504 مراجعه­کننده به پارک از طریق نرم­افزارهای SPSS و GIS مورد تحلیل قرار گرفت. شش بُعد ادراک از امنیت در پنج پهنه پارک سرخه­حصار دارای پایایی بوده و میزان ادراک امنیت مالی، حیثیتی، اموال عمومی و نظم عمومی در پهنه­های پارک دارای تفاوت معناداری با یکدیگر هستند. ادراک کلی از امنیت مراجعه­کنندگان به پارک از طریق تجمیع نمرات آنها در شش بُعد امنیت حاصل شد. یافته­های به دست آمده از ادراک کلی امنیت در پهنه­های مختلف پارک سرخه­حصار نشان می­دهد که بالاترین و پایین­ترین میزان میانگین ادراک کلی از امنیت به ترتیب مربوط به پهنه­های اقامت، انتظار، تفریح و پیاده­روی و هنرهای محیطی است. تفاوت ادراک کلی از امنیت در پهنه­های مختلف به لحاظ آماری معنادار است. استفاده از شهروندان به عنوان عوامل افزایش ادراک امنیت، افزایش تعداد پُست­های نگهبانی و گشت­زنی نیروی انتظامی و شهرداری، استفاده از دوربین مداربسته، تقویت آنتن­دهی تلفن­همراه و تجهیز روشنایی معابر فرعی و احداث نورافکن­های خوشه­ای از جمله راهکارهای ارتقای ادراک امنیت در پهنه­های مختلف پارک سرخه­حصار است.

Keywords

• فضاهای شهری
• پارک سرخه‌حصار
• ادراک از امنیت
• پهنه پیاده‌روی و هنرهای محیطی
• پهنه تفریحات فعال