سیاست علم و فناوری (Sep 2014)
محتوا کاوی اسناد ملی فناوری اطلاعات درایران
Abstract
در سال‌های اخیر استفاده و بهره‌برداری از مزایای فناوری اطلاعات برای همه کشورها به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، اهمیت ویژه‌ای یافته است. در اختیار داشتن مجموعه‌ای از سیاست‌های قانونی و اجرایی در این حوزه می‌تواند نقش مؤثری در حرکت جهشی کشورهای در حال توسعه داشته باشد. از آنجا که اسناد، همواره یکی از مهم‌ترین خروجی‌های هر فرایند سیاست‌گذاری محسوب می‌شوند، در این مقاله تلاش شده است با شناسایی، گردآوری و تحلیل محتوای اسناد ملی فناوری اطلاعات در یک دهه اخیر، نقاط قوت و ضعف، همپوشانیها و تعارضات این اسناد مشخص شده و نتایج حاصل از آن مبنایی برای سیاست‌گذاری‌های آینده قرار گیرد. بدین لحاظ محتوای 13 مورد از مهم‌ترین اسناد ملی مرتبط با موضوع فناوری اطلاعات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به اهمیت جامع‌نگری در فرایند سیاست‌گذاری، در تجزیه و تحلیل و مقایسة اسناد با یکدیگر، از رویکرد STEEPLV استفاده شده است که تمامی عوامل اجتماعی، فناورانه، اقتصادی، زیست‌محیطی، سیاستی، قانونی و ارزشی را در بر‌می‌گیرد. محتواکاوی اسناد نشان می‌دهد یکپارچگی میان اسناد در خصوص تمرکز بر توسعه منابع انسانی یا مدیریت آن، تولید محصولات سخت افزاری یا نرم‌افزاری، استانداردهای داخلی یا بین‌المللی، ایجاد فناوری ملی یا توسعه فناوری یا تبادل دانش و فناوری و نیز مرجع سیاست‌گذار در حوزه فناوری اطلاعات، حفظ نشده است. ضمن اینکه توجه به اسناد پیشین، تامین مالی سیاست‌ها و موضوعات زیست‌محیطی، در بسیاری از اسناد، مغفول مانده است.
