منظر (Dec 2018)

نقش‌های آسمانه

  • سید امیر منصوری

DOI
https://doi.org/10.22034/manzar.2018.80693
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 45
pp. 3 – 3

Abstract

Read online

در زیر پیش‌آمدگی سقف خانه‌ای در کامو، که هویتش را از وقتی شهر خوانده شد، رفته‌رفته از دست می‌دهد، ردیفی از نقاشی جلب نظر می‌کند که تزیین آسمانۀ کوچه است. منظر کوچه‌های کامو استثنایی و خاطره‌انگیز است. نه به خاطر عناصر آن، که شاخص‌های ویژه برای این نوشهر هستند، بلکه به خاطر نور فضا. شفافیت منظر در کامو که در ارتفاع ... متری از سطح دریا قرار دارد، جلوه‌ای خاص نسبت به منظره‌های دیده‌شده در روستاهای دیگر می‌دهد.شهری تا این حد شفاف و درخشان، خاطره‌ای به‌یاد ماندنی در ذهن بر جای می‌گذارد. عناصر عادی منظر در سرزمین‌های این‌چنینی، از قبیل ردیف درختان صنوبر، کوچه‌های گلی سرخ‌رنگ و مزارع بی‌حصار، از جمله مهم‌ترین عناصر هویت‌ساز منظر در کامو هستند. همۀ این‌ها در غیاب تاری ناشی از غبار زندگی شهری و صنعتی و ارتفاع پایین، منظری را می‌سازند که مضمون آن در مقابل تازگی و بداعت تصویر شفاف آن، کمتر به نظر می‌آید.تزئین سقف در معماری سنتی ایران و بسیاری نقاط جهان، سابقه دارد. در میان آن‌ها، نورگیرهای بالای آینه، تزئینی در ارتباط با آسمان و نور است که با اشکال متنوع خود، زیبایی‌آفرینی مرتبط منظر آسمان را در درون فضای معماری پدید می‌آورد.در نمونۀ کامو، نکته کمی غریب‌تر است. پیش‌آمدگی جلوی خانه در کوچه و در فضای باز تزئین شده است. این زیبا‌آفرینی آنچنان که «نسیم مؤدب» در انتخاب تحسین‌برانگیز خود نمایش داده، ربطی به آسمان پیدا می‌کند. منظر آسمانۀ کوچه با نقش انسان‌های سنتی و منظر مردمی، نمونه‌ای بدیع در زیباسازی فضای زیست است. سایه‌بانی در برابر تابش آفتاب و بارش ابر، پیشانی جلوی خانه را پدید آورده که بنا نیست، نگاه به آسمان را سد کند، بلکه قابی برای آسمان رخشان است که بر خود نقش‌هایی از منظر مردمی را حمل می‌کند.ترکیب درختان کشیده، آسمان، دیوار، کوچه‌ها، قاب، نقاشی‌ها و شفافیت، منظر درخشان آسمان کامو را می‌سازد. منظری که مداخله‌های امروزین تدریجاً از مؤلفه‌های آن یک‌به‌یک می‌کاهد. از این منظر امروز، جز آسمان، درختان در حال میرایی و شفافیت چیزی باقی نمانده است. مهم‌ترین منظر کامو در حال از دست‌رفتن است.

Keywords