Wypowiedzi formujące w rodzinie w świetle artykułów pedagogicznych Janusza Korczaka i współczesnych dialogów rodziców z dziećmi

Abstract

W artykule zostały zaprezentowane wybrane wypowiedzi formujące w rodzinie wyekscerpowane z tekstów Janusza Korczaka oraz ze współczesnych dialogów rodziców z dziećmi. Artykuł ma na celu uwrażliwienie rodziców na wagę języka, jakiego używają w procesie komunikowania się ze swoimi córkami i synami oraz zachęcić badaczy zajmujących się pragmatyką językową do podjęcia szerszych analiz dotyczących tego zagadnienia. Problem badawczy artykułu mieści się w obrębie pytania: Jaka jest struktura i semantyka wypowiedzi formujących w rodzinie z perspektywy historycznej i współczesnej? Metoda wykorzystana w pracy to analiza semantyczna i pragmatyczna wypowiedzi użytkowników języka zawartych w tekście naukowym z pierwszej połowy XX wieku oraz współczesnych wypowiedzi prowadzona z perspektywy nauk o rodzinie jako dyscypliny naukowej. Wypowiedzi formujące o charakterze negatywnym, które przeważają w analizowanym materiale, są wyrazem kontroli rodzicielskiej odnoszącej się do działania syna lub córki. Dowodzą negatywnej oceny zachowań dzieci, ponieważ w głębokiej strukturze tych konstrukcji językowych kryje się przemoc, na co wskazuje tkwiący w nich silny potencjał manipulacyjny. Wypowiedzi formujące o charakterze pozytywnym dają dzieciom siłę do działania, są źródłem otuchy i wsparcia.

Keywords

• komunikacja językowa
• wypowiedzi formujące
• rodzina
• wychowanie w rodzinie
• Janusz Korczak