اثر نوع و نحوه کاربرد تیمارهای کودی بر رشد و عملکرد گیاه دارویی سیر

Abstract

کاربرد کودهای آلی از مهم‎ترین راهبردهای تغذیه‎ای در مدیریت پایدار بوم نظام‎های کشاورزی می‎باشد. از این رو به‌منظور بررسی تأثیر کود آلی و کودهای شیمیایی بر رشد و عملکرد گیاه دارویی سیر، آزمایشی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 1394-1393 با سه تکرار انجام شد. تیمارهای کودی N100P، N150P و N200P (به‌ترتیب 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع کود اوره+ نیاز فسفری)؛ N100PS، N150PS و N200PS (به‌ترتیب 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع کود اوره+ نیاز فسفری+ نیاز گوگردی)؛ BCM100 ، BCM150 و BCM200 (به‌ترتیب 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع کود گاوی با کاربرد پخش سطحی)؛ SCM100، SCM150 و SCM200 (به‌ترتیب 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع کود گاوی با کاربرد زیر سطحی) بودند. صفات مورد مطالعه شامل کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، وزن خشک برگ، ارتفاع بوته، تعداد سیرچه در بوته، وزن سیرچه و عملکرد سیر بود. نتایج نشان دادند که کاربرد کود شیمیایی N150PS بیشترین میزان کلروفیل a با میانگین 66/3 میلی‎گرم بر گرم را سبب شد. بین تیمارهای SCM100 و SCM150 با تیمار N100P از نظر تأثیر بر میزان کاروتنوئید اختلاف معنی‎داری وجود نداشت. بر اساس مقایسات گروهی، وزن خشک برگ در تیمارهای کود آلی در مقایسه با کودهای شیمیایی 3/16 درصد کاهش نشان داد. در حالی‎که، کاربرد گوگرد منجر به افزایش 57/3 درصدی وزن خشک برگ در مقایسه با تیمارهای بدون گوگرد شدند. تیمارهای شیمیایی N200P و N200PS به ترتیب با میانگین 9965 و 9715 کیلوگرم بر هکتار بیشترین عملکرد غده سیر را به دنبال داشتند، همچنین کاربرد زیرسطحی کود دامی توانست به میزان 63/5 درصد عملکرد این گیاه را نسبت به کاربرد سطحی افزایش دهد. به‎طور کلی می‎توان بیان نمود برای کاهش مصرف کود شیمیایی در اکوسیستم‎های زراعی، کاربرد زیرسطحی کود دامی برای تولید کمی گیاه دارویی سیر توصیه می‎گردد، ولی چنانچه هدف دستیابی به حداکثر عملکرد غده سیر باشد حداقل 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع کود شیمیایی لازم است.

Keywords

• رنگدانه فتوسنتزی
• کاربرد زیر سطحی
• کود گاوی
• گوگرد
• مدیریت پایدار