TSBS Bildiriler Dergisi (Aug 2023)

İslami Finans Prensipleri Doğrultusunda Faiz ve Garar Ekseninde Konut Finansmanı Ödeme Planlarının Tahlili

  • Kıvanç Sinan Bardakcı

DOI
https://doi.org/10.55709/TSBSBildirilerDergisi.340
Journal volume & issue
no. 3

Abstract

Read online

"Faiz ve Garar Ekseninde Konut Finansmanı Ödeme Planlarının Tahlili" başlıklı bildiri, konut finansmanı ödeme planlarının faiz ve garar (belirsizlik) kavramları etrafında analiz edildiği bir çalışmadır. Konut edinimi için kullanılan finansman yöntemleri genel hatlarıyla finansman kuruluşlarından sağlanan kredi ve inşaat firmalarının sağladıkları ödeme planları çerçevesinde ele alınabilir. Kredi kuruluşları faiz ekseninde, inşaat firmalarının ödeme planları ise garar ekseninde değerlendirilmiştir. Bu bildirinin önemi, İslami finans prensipleri doğrultusunda konut finansmanı ödeme planlarının değerlendirilmesiyle ilgilidir. İslam hukukunda faiz (riba) ve belirsizlik (garar) haram kabul edilirken, helal ve adil bir finansal sistem oluşturma çabaları da dikkate alınmaktadır. Bu bildiri, konut finansmanı ödeme planlarının bu prensiplere uygunluğunu değerlendirerek İslami finansın ilgili konulardaki yaklaşımını anlamamıza katkı sağlayacaktır. Çünkü alıcılara sunulan ödeme planları helal, caiz, İslami finans kriterlerine uygun olduğu ifade edilerek pazarlanmaktadır. Bu bağlamda bildiri, İslami finans okur yazarlığa katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bildirinin amacı, konut finansmanı ödeme planlarının faiz ve garar açısından analiz edilerek İslami finans ilkelerine uygunluğunu değerlendirmektir. Bu değerlendirme, konut finansmanı ödeme planlarının helal veya haram olup olmadığı, adalet, şeffaflık ve hakkaniyet gibi İslami finans prensiplerine uygun olup olmadığı gibi konuları kapsamaktadır. Bildiride kullanılan yöntem, konut finansmanı ödeme planlarının ayrıntılı bir tahkiki ve analizidir. Bu, konut finansmanı ödeme planlarının faiz oranlarını, belirsizlik düzeyini, gizli maliyetleri ve diğer finansal detayları değerlendirmeyi içermektedir. Ayrıca, İslami finans prensiplerine uygunluğunu değerlendirmek için İslam hukuku ve İslami finans kuralları incelenmektedir. Bu bağlamda, konvensiyonel banka kredileri, tasarruf finansman ödeme planları ve GYO şirketlerin sundukları alternatif ödeme planları üzerinden uygulanan finansman çeşitleri, İslami finans kriterleri çerçevesinde ele alınmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, sahada uygulanan ödeme planları temin edilmiştir. İslami finans kriterleri için de klasik ve modern İslam hukuku eserlerinden faydalanılmıştır. Bu bildirinin sonuçları, konut finansmanı ödeme planlarının faiz ve garar kavramları etrafında İslami finans prensiplerine uygunluğunu ortaya koymaktadır. Sonuçlar, ödeme planlarının hangi ölçüde İslami finans prensiplerine uygun olduğunu, potansiyel haram unsurları ve alternatif çözümleri belirlemektedir. Buna göre, konvansiyonel bankaların uyguladıkları faizli borç sistemine alternatif olarak katılım bankacılığında uygulanan murabaha, teverruk, müşareke-i mütenakısa modelleri önerilmekle birlikte İslam hukukuna uygun olması açısından reel piyasaya daha yakın bir konuma yaklaştırılmış “katılım bankacılığı” üzerinde durulmuştur. GYO’lar tarafından sunulan ödeme planlarının özellikle tüfe ya da dolara endeksli olarak oluşturulan modellerin garar kapsamında kesinlikle caiz olamayacağı, onun yerine sabit ödemeleri vade farklı ödeme planlarının tercih edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Keywords