De Digitale Charterbank Nederland

Abstract

In de Nederlandse archieven worden tienduizenden oorkonden (ofwel charters) bewaard uit de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. Dit materiaal vormt een onschatbare bron van informatie over allerlei maatschappelijke aspecten. Toch worden deze oorkonden in het historisch onderzoek nog weinig gebruikt, vanwege de gecompliceerde heuristiek: de documenten zijn verspreid over tientallen archieven en honderden archieffondsen. De Digitale Charterbank Nederland (DCN) maakt het grootste deel van dit corpus nu toegankelijk in een geïntegreerde database, waarin alle stukken vindbaar zijn. Ons artikel bespreekt de opzet van DCN en de praktische consequenties daarvan voor de gebruiker. De database kent specifieke mogelijkheden maar ook bepaalde beperkingen, en dit artikel toont hoe DCN kan helpen bij zowel gedetailleerd onderzoek naar personen of plaatsen als bij brede studies over een lange periode. Tevens wordt ingegaan op de invloed van de nieuwe grootschalige digitale bronontsluitingen en de bijbehorende hulpmiddelen en technieken op het historisch onderzoek. The Dutch archives hold tens of thousands of charters from the Middle Ages and early modern period, providing an invaluable source of information on various societal aspects. Yet, this material is scarcely used in historical research mainly due to its complicated heuristics: the documents are spread across dozens of archives and hundreds of archival funds. The Digitale Charterbank Nederland (DCN) now makes most of this corpus accessible through an integrated database in which all documents can be found. Our article discusses the set-up of DCN and its practical consequences for the user. The database has specific possibilities but also certain limitations, and this article shows how DCN can help with both detailed research into persons or places, and with more broadly oriented research covering a long period of time. The article further includes a reflection on the impact of new largescale digital source retrieval systems and the associated tools and techniques on historical research.

Keywords

• geschiedenis
• digitale geschiedenis
• oorkonden
• middeleeuwen
• vroegmoderne tijd