مقایسه اثرات متقابل درون گونه ای پده در توده های خالص و آمیخته منطقه چهارآسیاب بهبهان با استفاده از تابع همبستگی نشان دار

Abstract

سابقه و هدف: اثر متقابل درون‌گونه‌ای به دلیل اینکه بین پایه‌های یک گونه که دارای آشیان اکولوژیک مشابهی هستند رخ می‌دهد دارای اهمیت می‌باشد. هدف این تحقیق، ارزیابی اثر متقابل درون گونه‌‌ای درختان پده (Populus euphratira Oliv.) با استفاده از تابع همبستگی نشان‌دار می‌باشد.مواد و روش‌ها: موقعیت مکانی تمام درختان دارای قطر بیشتر از 5/2 سانتیمتر در دو توده خالص و آمیخته به مساحت 5/4 و 1/9 هکتار در منطقه چهارآسیاب بهبهان، برداشت شد. ارتفاع کل درخت، قطر برابر سینه، قطر تاج و طول بخش نورگیر تاج درختان به عنوان متغیر نشان‌ اندازه‌گیری شدند. جهت بررسی اثر متقابل درون گونه‌ای از تحلیل الگوی مکانی نقطه‌ای استفاده شد. جهت آشکار کردن ارتباطات مکانی بین پایه‌های درختان پده از نظر ویژگی‌های مختلفی مثل ارتفاع کل درخت، قطر برابر سینه، قطر تاج و طول بخش نورگیر تاج از تابع همبستگی نشان‌دار (MCF) استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که در توده خالص، بین قطر برابر سینه درختان در فاصله کمتر از 5 و بیشتر از 20 متر همبستگی منفی معنی‌دار دیده شد. بین فواصل 5 تا 20 متر حالت استقلال بین پایه‌ها دیده شد. بین قطر تاج درختان پده از فاصله 5 تا 40 متر همبستگی مثبت و از فاصله 45 متر به بعد همبستگی منفی دیده شد. بین ارتفاع کل و طول بخش نورگیر تاج درختان از فاصله 5 تا 30 متر همبستگی مثبت معنی‌داری دیده شد. از فاصله 30 متر به بعد حالت استقلال بین پایه‌ها دیده شد. در توده آمیخته، بین قطر برابر سینه درختان تا فاصله 40 متری حالت استقلال دیده ‌شد. از فاصله 40 متر به بعد همبستگی مثبت دیده شد. بین قطر تاج درختان در تمام فواصل همبستگی منفی دیده شد. بین ارتفاع کل و طول بخش نورگیر تاج درختان در اکثر فواصل حالت استقلال دیده شد. نتیجه‌گیری: در توده خالص، بسته به فواصل مختلف و متغیرهای متفاوت حالات مختلفی از اثر متقابل اعم از منفی، مثبت و استقلال در بین پایه های درختی دیده ‌شد. در حالی که در توده آمیخته بجز وضعیت اثر متقابل منفی که در رابطه با قطر تاج دیده شد در بقیه موارد حالت استقلال بین پایه‌های مختلف از نظر متغیرهای مورد بررسی مشاهده شد. قطر برابر سینه در دو توده خالص و آمیخته شرایط مشابهی نشان دادند. در توده خالص، قطر تاج بین پایه های درختی همبستگی مثبت و در توده آمیخته همبستگی منفی نشان داد. همبستگی مثبت بین ارتفاع کل و طول بخش نورگیر تاج پایه‌ها در توده خالص دیده شد درحالی‌که در توده آمیخته، استقلال بین پایه‌ها مشاهده گردید. مجموع، مطالعه اثر متقابل بین درختان پده برای درک پویایی، روند رشد و مکانیسم هایی که این گونه با ارزش را در خطر انقراض قرار می‌دهد مفید باشد.

Keywords

• جنگل رودخانه‌ای
• تحلیل الگوی مکانی نقطه‌ای
• توده خالص و آمیخته
• تابع همبستگی نشان‌دار