>>Cudownie nieartykułowana mowa dźwięków<<. Muzyczno-literacki motyw lipy w pieśni piątej z „Winterreise” Franza Schuberta i „Der Lindenbaum” Wilhelma Müllera w przekładzie Stanisława Barańczaka

Abstract

W 1827 roku Franz Schubert wydał cykl pieśni Winterreise. Z kolei 167 lat później Stanisław Barańczak opublikował tom Podróż zimowa. Wiersze do muzyki Franza Schuberta. Romantyczna pieśń zapoczątkowana przez austriackiego kompozytora dała nową sposobność do przekazania ekspresji poprzez słowo śpiewane i towarzyszącą muzykę. Artykuł na podstawie Pieśni V, zatytułowanej Der Lindenbaum (Lipa), przedstawia korelacje zachodzące na płaszczyźnie między Schubertem, Wilhelmem Müllerem a Barańczakiem. Jest to jedyny wiersz w cyklu, który Barańczak przełożył z języka niemieckiego. Powstające we wspólnym muzyczno-literackim obszarze sensy autorka lokuje w różnych systemach znaczeniowych: tekstu literackiego, możliwych sytuacjach intertekstualnych oraz istnienia dzieła literackiego wobec muzyki, i odpowiada na pytanie, jak w tej sytuacji topika drzewa znaczy w wierszu Barańczaka połączonym z muzyką Schuberta.

Keywords

• Franz Schubert
• Stanisław Barańczak
• pieśń
• lipa
• Podróż zimowa