تأثیر سیستم های تغذیه ای گوناگون شیمیایی، زیستی و آلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان (Helianthus annuus L.) تحت شرایط تنش رطوبتی

Abstract

به منظور بررسی اثر سیستم های گوناگون تغذیه ای بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه روغنی آفتابگردان رقم یوروفلور (Helianthus annuus L.) در شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال 93-1392 اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح آبیاری بهینه و تنش کم آبیاری (به ترتیب آبیاری پس از 60 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به عنوان کرت های اصلی و تیمارهای گوناگون تغذیه گیاهی شامل: 1- عدم کاربرد هر گونه کود شیمیایی و زیستی (شاهد)، 2- کاربرد 100 درصد کود شیمیایی پیشنهاد شده (NPK)، 3- کود آلی ورمی‌کمپوست، 4- کود زیستی فسفونیتروکارا، 5- ورمی‌کمپوست+ فسفونیتروکارا، 6- ورمی‌کمپوست+ 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده، 7- فسفو نیتروکارا+ 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده، 8- ورمی‌کمپوست+ فسفونیتروکارا+ 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده و9 - 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن و فسفر پیشنهاد شده به عنوان کرت های فرعی بود. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تنش کم آبی و تیمارهای تغذیه ای به طور معنی داری تمامی صفات اندازه گیری شده را تحت تأثیر قرار دادند. همچنین اثر متقابل سیستم تغذیه در آبیاری بر صفات وزن طبق، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار بود. بالاترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری بهینه با کاربرد کامل کود شیمیایی به دست آمد (591 گرم در مترمربع)، در حالی که در شرایط تنش کم آبی، بیشترین عملکرد (314 گرم در مترمربع) به کاربرد ورمی‌کمپوست به همراه نیمی از کود شیمیایی توصیه شده تعلق داشت. به طور کلی، از مقایسه کودهای بررسی شده چنین به نظر می رسد که کاهش مصرف کودهای شیمیایی و جایگزینی آن با ورمی‌کمپوست می تواند در راستای نیل به کشاورزی پایدار در شرایط تنش رطوبتی، مؤثر واقع شود.

Keywords

• تنش رطوبتی
• فسفونیتروکارا
• کشاورزی پایدار
• ورمی‌کمپوست