Felsefe Dünyası (Jul 2016)
DERRİDA'NIN MEVCUDİYET METAFİZİĞİ ELEŞTİRİSİ
Abstract
Heidegger ve Derrida tarafından gerek Batı düşünce geleneğinineleştirisi, gerekse söz konusu geleneğin hâkimiyetini nitelemek için kullanılan‘mevcudiyet metafiziği’ kavramı, en genel anlamıyla, bilince sunulmuşolduğu varsayılan şeye ontolojik bir öncelik bahşetmek suretiyle,varlığı, tam bir mevcudiyet olarak belirleyen metafiziklere göndermeyapmaktadır. Heidegger’e göre, gerçekte Varlığın ifşa ve gizlenmesinegönderme yapan Pre-sokratik aletheia (Hakikat) anlayışı, Sokratik rasyonalizmlebaşlayan Batı metafizik geleneği boyunca, varolanların toplamıolarak düşünülen ve rasyonel düşüncenin muhatabı kılınan mevcudiyetolarak varlık ve hakikat fikrine dönüşmüştür.Heidegger’in Varlığın anlamının unutulması olarak gördüğü sözkonusu metafiziksel hakikat anlayışı, Derrida tarafından da logos-merkezcilikolarak nitelendirilmek suretiyle eleştirilmiştir. Derrida için anlam vehakikat, hiçbir biçimde sabitleştirilip, totalleştirici bir biçimde ele alınmasımümkün olmayan bir mahiyete sahip olmasına rağmen, bütün bir metafizikseldüşünce geleneği tarafından, nihayetinde metafiziksel bir şiddeteyol açacak şekilde, hakikat ve anlamı rasyonel düşüncenin sınırlarına indirgemiştir.
